Người ta dùng một hạt a có động năng 9,1MeV bắn phá hạt nhân nguyên tử N₁₄ đứng yên. Phản ứng sinh ra hạt proton p và hạt nhân X. Cho biết khối lượng của hạt m_N = 13,9992u; \[{{m}_{\alpha }}=4,0015u;\] m_p = 110073u; \[{{m}_{X}}=16,9947u;\]1u = 931MeV/c². Giả sử độ lớn vận tốc của hạt prôtôn lớn gấp 3 lần vận tốc của hạt nhân X. Động năng của hạt p là