a, Phép đối lập trong tác phẩm "Sống chết mặc bay":
- Cảnh ngoài đê:
+ Mưa to khiến nước sông dâng cao; cảnh hộ đê nhốn nháo, căng thẳng, tiếng trống, tiến tù và, tiếng người xao xác gọi nhau hộ đê với các hoạt động chống đỡ lộ xộn của người dân; sự bất lực của sức người trước nguy cơ đê vỡ.
- Cảnh trong đình:
+ Địa điểm vững trãi, không khí tĩnh mịch trang nghiêm, nhàn nhã, đường bệ, nguy nga; dáng quan ngồi ung dung, kẻ hầu người hạ; sự đam mê tổ tôm và niềm vui chiến thắng.
Tác dụng của phép liệt kê: Nhằm tố cáo thái độ vô trách nhiệm, bàng quan của kẻ được mệnh danh là "cha mẹ" của dân và nói lên nỗi cực nhọc, cuộc sống bị đe dọa của người dân lao động trước nạn đê vỡ.
b, Đoạn văn có sử dụng phép liệt kê
: Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt.
Tác dụng: tác giả nêu ra hàng loạt sự việc tương tự bằng những kết cấu liệt kê có tác dụng làm nổi bật sự bộn bề, xa hoa của viên quan đối lập với tình cảnh của những người dân phu đang hối hả, lam lũ trong việc chống đỡ cơn bão.
