`Bài 24: Khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII`
- Tình hình chính trị:
+ Chính quyền vua Lê, chúa Trịnh quanh năm hội hè, yến tiệc vung phí tiền của. Quan lại, binh lính ra sức đục khoét nhân dân.
+ Quan lại, địa chủ ra sức cướp đoạt ruộng đất của nông dân, sản xuất nông nghiệp đình đốn, thiên tai xảy ra liên tiếp, công thương nghiệp sa sút.
+ Hàng chục vạn nông dân chết đói, nhiều người phải bỏ làng đi phiêu tán.
- Thống kê các cuộc khởi nghĩa lớn:
+ Khởi nghĩa Nguyễn Dương Hưng (1737)
+ Khởi nghĩa Lê Duy Mật (1738 – 1770)
+ Khởi nghĩa Nguyễn Danh Phương ( 1740 – 1751).
+ Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu (1741 – 1751)
+ Khởi nghĩa Hoàng Công Chất (1739 – 1769).
`Bài 25: Phong trào Tây Sơn`
- Nguyên nhân bùng nổ
+ Chính quyền họ Nguyễn suy yếu
+ Trương Phúc Loan nắm giữ mọi quyền hành, khét tiếng tham nhũng
+ Các quan lại địa phương kết thành bè cánh bóc lột nhân dân 1 cách thậm tệ, ra sức ăn chơi xa xỉ
+ Đời sống nhân dân ngày càng cơ cực, nỗi bất bình với triều Nguyễn ngày một tăng
- Các chiến thắng lớn: Rạch Gầm Xoài Mút, Quang Trung đại phá quân Thanh.
+ Rạch Gầm Xoài Mút:
`@` Cuối tháng 7/1784: Quân Xiêm kéo vào Gia Định
`@` Cuối năm 1784: Quân Xiêm chiếm được miền Tây Gia Định
`@` Tháng 1/1785: Nguyễn Huệ tiến vào Gia Định chọ Rạch Gầm - Xoài Mút làm trận địa quyết chiến
`@` Ngày 19/1/1785: Nguyễn Huệ dùng mưu nhử quân địch vào trận địa.
+ Quang Trung đại phá quân Thanh:
`@` Tháng 12/1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế tiến quân ra Bắc dừng lại để tuyển quân ở Nghệ An, Thanh Hóa sau đó kéo quân ra Tam Điệp.
`@` Đêm mùng 3 Tết ta đánh đồn Hà Hồi, địch đầu hàng
`@` Sáng mùng 5 Tết, quân ta đánh đồn Ngọc Hồi, quân giặc đại bại, Đô đốc Long tấn công đồn Đống Đa, Sầm Nghi Đống thắt cổ tự tử.
`@` Trưa mùng 5 Tết ta tiến về giải phóng Thăng Long trước sự gieo hò của nhân dân.
- Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử.
+ Nguyên nhân: Được nhân dân ủng hộ và nhờ tài lãnh đạo của Quang Trung và bộ chỉ huy
+ Ý nghĩa: Lật đổ các tập đoàn phong kiến, thống nhất đất nước. Đánh đuổi được giặc ngoại xâm
`Bài 26: Quang Trung xây dựng đất nước`
- Các chính sách về phục hồi: kinh tế, xã hội, văn hóa là:
* Về kinh tế:
+ Nông nghiệp: Ban hành “Chiếu khuyến nông” để giải quyết tình trạng ruộng đất bỏ hoang và nạn lưu vong.
+ Thủ công nghiệp và thương nghiệp: Bãi bỏ hoặc giảm nhẹ nhiều loại thuế. Yêu cầu nhà Thanh mở cửa ải, thông chợ búa.
* Về văn hóa:
+ Ban bố "Chiếu lập học", các huyện, xã được nhà nước khuyến khích mở trường học.
+ Dùng chữ Nôm làm chữ viết chính thức của nhà nước.
+ Giao cho Nguyễn Thiếp lập Viện Sùng chính để dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm.
- Đường lối ngoại giao của vua Quang Trung:
+ Đối với nhà Thanh: Mềm dẻo nhưng cương quyết bảo vệ từng tấc đất của nước ta.
+ Đối với Lê Duy Chỉ, Nguyễn Ánh: Kiên quyết tiến quân, tiêu diệt hoàn toàn.
`Bài 27: Chế độ phong kiến nhà Nguyễn`
Để lập lại chế độ phong kiến tập quyền, nhà Nguyễn đã:
- Củng cố nhà nước quân chủ tập quyền. Nhà vua trực tiếp điều hành mọi việc hệ trọng trong nước, từ trung ương đến địa phương.
- Ban hành bộ luật Hoàng triều luật lệ (luật Gia Long).
- Chia cả nước làm 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc (Thừa Thiên).
- Xây dựng quân đội gồm nhiều binh chủng. Ở mọi nơi đều xây dựng thành vững chắc.
- Xây dựng hệ thống trạm ngựa trong cả nước để kịp thời chuyển tin tức.
