1. Kiểu câu xét theo cấu tạo ngữ pháp là Câu đơn và câu ghép
a. Câu đơn
- Câu đơn là câu do một cụm chủ - vị tạo nên.
- Câu đơn có thể có nhiều chủ ngữ hoặc nhiều vị ngữ giữ chức vụ là bộ phận song song.
Ví dụ: Hôm nay, tôi đi học
b. Câu ghép
- Câu ghép là câu do hai hay nhiều cụm chủ - vị độc lập tạo thành nhưng có quan hệ chặt chẽ với nhau về ý nghĩa.
Ví dụ: Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.
- Câu mở rộng thành phần là câu chỉ mở rộng 1 thành phần chủ ngữ hoặc vị ngữ.
Ví dụ: Cậu ấy làm tôi thất vọng. ( mở rộng thành phần vị ngữ)
2. Kiểu câu xét theo mục đích nói là Câu trần thuật, câu nghi vấn, câu cảm thán, câu cầu khiến
a. Câu trần thuật (câu kể)
b. Câu nghi vấn (câu hỏi)
- Câu nghi vấn là kiểu câu dùng để hỏi, tìm hiểu những thông tin chưa biết.
- Câu nghi vấn kết thúc bằng dấu chấm hỏi (?) và có các từ để hỏi (mấy, bao nhiêu, ai, nào, đâu, sao, bao giờ, chưa, gì…)
c. Câu cầu khiến (câu khiến),
- Câu cầu khiến là kiểu câu dùng để nêu yêu cầu, đề nghị, mong muốn, mệnh lệnh, …của người nói (người viết) với người khác.
- Câu nghi cầu khiến kết thúc bằng dấu chấm than (!) hoặc dấu chấm (.) và thường có các từ ngữ thể hiện yêu cầu (hãy, đừng, chớ…).
d. Câu cảm thán (câu cảm)