1, Mâu thuẫn thông thường là chỉ trạng thái xung đột chống dối lẫn nhau
Ví dụ:
- Đen- trắng
- Tốt- xấu
2, Mâu thuẫn triết học là một chỉnh thể. trong đó, hai mặt đối lập vừa thống nhất và vừa đấu tranh với nhau
VD: Sáng- tối
3, Mặt đối lập của mâu thuẫn là những khuynh hướng, tính chất, đặc điểm,..mà trong quá trình vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng chúng phát triển theo chiều hướng trái ngược nhau
4, Sự thống nhất giữa các mặt đối lập
- Hai mặt đối lập liên hệ gắn bó với nhau, làm tiền đề cho sự tồn tại của nhau.
Ví dụ: -Cơ thể sinh vật: đông hóa- Dị hóa
5. Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập
- Các mặt đối lập cùng tồn tại bên nhau, vân động và phát triển theo chiều hướng trái ngược nhau nên chúng luôn tác động, bài trừ và gạt bỏ nhau.
Ví dụ: Nhận thức của con người: tiêu cực- tích cực
