A. Mở bài
- Giới thiệu tác giả: Kim Lân
+ Kim Lân được mệnh danh là cha đẻ của đồng ruộng, là nhà văn một lòng đi về với đất với người, với những giá trị thuần hậu nguyên thủy của con người Việt Nam.
+ Lần đầu tiên có một nhà văn xắn quần lội xuống bùn để lằng nghe hơi thở nồng nàn của đất đai, của cuộc sống con người để tái hiện mồn một trên mỗi trang viết.
+ Văn Kim Lân hấp dẫn người đọc bởi cốt truyện đơn giản, lối kể hấp dẫn và khả năng phân tích tâm lí nhân vật sắc sảo.
- Giới thiệu tác phẩm: Vợ nhặt
+ "Vợ nhặt" in trong tập "Con chó xấu xí" xuất bản năm 1962.
- Giới thiệu khái quát về hai đoạn văn trên.
B. Thân bài
1. Đoạn văn 1
- Trước hết, thảm cảnh ngày đói được miêu tả sống động, chân thực và đầy ám ảnh với các chi tiết “lũ lượt bồng bế, dắt díu, dật dờ, lặng lẽ”.
+ Với việc sử dụng rất nhiều từ láy gợi tả, gợi cảm nhà văn đã giúp người đọc cảm nhận một cách chân thực về nạn đói 1945.
+ Hơn thế nữa, Kim Lân còn đặc tả chân dung người năm đói “khuôn mặt hốc hác u tối” nhưng đáng sợ nhất là có tới hai lần ông so sánh người với ma “…xanh xám như những bóng ma, bóng những người đói dật dờ đi lại lặng lẽ như những bóng ma”.
=> Kiểu so sánh ấy thể hiện một cảm quan đặc biệt của Kim Lân về cái thời ghê rợn: đó là cái thời ranh giới giữa người ma, cái sống và cái chết chỉ mong manh như sợi tóc. Cõi âm nhòa vào cõi dương, trần gian mất mé miếng vực của âm phủ.
- Bên cạnh đó, thảm cảnh ngày đói còn được Kim Lân miêu tả trên khung cảnh, phông nền của bức tranh hiện thực nạn đói 1945. Nạn đói ấy bao trùm cả xóm ngụ cư, ẩn hiện trong từng đường nét, âm thanh và màu sắc.
+ Những đoàn người “bồng bế, dắt díu nhau lên” cố gắng nương tựa vào nhau trong sự đói khát và mệt mỏi.
+ Họ “nằm ngổn ngang khắp lều chợ”, họ chẳng con có chỗ để đi, chẳng còn chỗ để ở, họ nằm đấy “ngổn ngang” và chờ đợi cái chết.
+ Trong cái đói, cái chết luôn cận kề, một người chết, hai người chết, ba người chết, rất nhiều người chết đến nỗi nó trở thành một điều bình thường bởi sáng nào cũng gặp “ba bốn cái thây nằm còng queo bên đường”.
=> Kim Lân đã sử dụng bút pháp tả thực cùng những câu văn miêu tả chi tiết kết hợp với hệ thống từ láy tượng hình đã cho thấy rõ khung cảnh nạn đói đầy ghê rợn. Chỉ với vài chi tiết ngắn ngủi đã khiến người đọc cảm thấy ám ảnh trước hiện thực đầy tang thương và đau buồn.
2. Đoạn văn 2
- Không chỉ hiện diện qua đường nét, cái đói còn hiện hình qua những màu sắc ảm đạm: cái màu “xanh xám như những bóng ma” của đoàn người, cái “xám xịt” trên gương mặt thị.
+ Ta thấy dường như không có chút màu sắc của sự sống hiện hữu ở nơi đây mà tất cả chỉ là một màu của sự tang thương, mất mát.
+ Trong không gian của thế giới ngổn ngang người sống kẻ chết ấy, cái tiếng quạ “gào lên từng hồi thê thiết, tiếng khóc hờ” càng tô đậm cảm giác tang tóc thê lương. Qủa là cái đói lộ hết sức mạnh hủy diệt cuộc sống đến mức kinh khủng.
=> Kim Lân đã khắc họa sinh động, chân thực nạn đói 1945 của dân tộc, con người sống cùng quẫn, bế tắc, loạn ly. Qua đó, tác giả vừa thể hiện niềm cảm thông sâu sắc với nỗi khổ của người nông dân vừa lên án tội ác dã man, chính sách vô nhân đạo của bọn thực dân – phát xít.
C. Kết bài
- Khẳng định giá trị của tác phẩm
- Tình cảm của em dành cho tác phẩm
"Cái đẹp cứu vớt con người" (Đôxtôiepki). Vâng Vợ nhặt của nhà văn Kim Lân thể hiện rõ sức mạnh kì diệu ấy. Ánh sáng của tình người, lòng tin yêu vào cuộc sống là con nguồn mạch giúp Kim Lân hoàn thành tác phẩm. Ông đã có đóng góp cho văn học Việt Nam nói chung, về đề tài nạn đsoi nói riêng một quan niệm mới về lòng người và tình người. Đọc xong thiên truyện, dấu nhấn mạnh mẽ nhất trong tâm hồn người đọc chính là điểm sáng tuyệt vời nhất.
