Đáp án đúng:
Phương pháp giải:
- Tìm hiểu đề, xác định rõ vấn đề cần nghị luận Trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của việc đứng lên từ nơi vấp ngã.
- Phân tích, lí giải, tổng hợp.Giải chi tiết:I. Mở bài
- Giới thiệu một số nét tiêu biểu về tác giả Kim Lân: Cuộc đời, con người và phong cách nghệ thuật đặc trưng của nhà thơ.
- Nêu khái quát chung về tác phẩm “Vợ nhặt”: hoàn cảnh sáng tác, vị trí, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật.
- Khái quát nội dung của đoạn trích: Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về ý tưởng của Kim Lân khi xây dựng nhân vật này.
II. Thân bài
1. Vị trí đoạn trích:
Đoạn trích nằm ở phần giữa của tác phẩm khi bà cụ Tứ biết chuyện Tràng nhặt vợ.
2. Phân tích diễn biến tâm trạng của bà cụ Tứ trông đoạn trích trên.
-Trước tình huống nhặt vợ của con, tâm trạng bà cụ Tứ có những diễn biến phức tạp:
+ Trước tiên bà phấp phỏng sau đó hết sức ngạc nhiên -> Dường như tự đáy sâu cõi lòng, người mẹ nghèo cũng đang khao khát mong đợi điều gì hạnh phúc cho con nhưng sự việc bất ngờ khiến bà không khỏi ngạc nhiên.
+ Sự ngạc nhiên ấy còn thể hiện cả trong bước chân lập cập của bà khi theo con bước vào nhà...
+ Đến khi hiểu ra cơ sự, bà cúi đầu nín lặng, một sự im lặng chất chứa suy nghĩ:
Bà xót thương cho số kiếp con trai; bà thấu hiểu hoàn cảnh con dâu; sâu sa hơn, bà âm thầm tự trách bổn phận làm mẹ chưa tròn và bà hi vọng vào tương lai may ra qua được thì tao đoạn con bà có vợ, nó yên bề nó...
+ Bà mừng lòng tác hợp cho hai con -> niềm vui hiếm hoi của người mẹ nghèo trong hoàn cảnh cái đói tấn công ráo riết vào từng số phận con người không thể nào nở ra thành nụ cười mãn nguyện trên môi mà chỉ có thể đóng khép nơi cõi lòng... chữ mừng lòng chứng tỏ Kim Lân vô cùng tinh tế và thấu hiểu tâm lí người mẹ, ông xứng đáng là nhà văn của nông dân.
+ Đặt niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống ai giàu ba họ ai khó ba đời, hi vọng vào tương lai con cháu; Thể hiện tình cảm bao dung nhân hậu với nàng dâu mới Con ngồi xuống đây. Ngồi xuống đây cho đỡ mỏi chân
+ Trong bữa ăn đón nàng dâu mới, dù bữa ăn ngày đói trông thật thảm hại nhưng bà toàn nói chuyện vui, chuyện của tương lai, chuyện sung sướng về sau...
->Diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trước tình huống nhặt vợ của con đan xen buồn vui lẫn lộn nhưng đọng lại là niềm vui. Trong hoàn cảnh tối tăm của năm đói, bà chính là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho các con, đồng thời là nơi đặt niềm tin hi vọng vào tương lai tươi sáng cho người lao động khổ nghèo.
3. Nhận xét ý tưởng của Kim Lân
- Dù chỉ là nhân vật phụ nhưng bà cụ Tứ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp Kim Lân hiện thực hóa một ý tưởng nhân văn sâu sắc: Những người đói không chịu nghĩ đến cái đói, cái chết mà chỉ nghĩ đến sự sống, muốn sống cho ra sống, sống cho ra con người. Không phải Tràng hay người vợ nhặt, mà chỉ có bà cụ Tứ, một người mẹ gần đất xa trời nhưng giàu sức trải nghiệm, bao dung và có niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống như thế mới có thể giúp nhà văn chuyển tải sâu nhất ý tưởng sáng tạo của mình.
- Tư tưởng nhân văn ấy được chuyển tải qua nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo, cách dựng đối thoại, đặc biệt là nghệ thuật miêu tả diễn biến nội tâm nhân vật hết sức tài hoa, tinh tế của tác giả.
-> Đoạn trích cũng như toàn bộ tác phẩm Vợ nhặt đã góp phần khẳng định tên tuổi Kim Lân trong nền văn học Kim Lân viết không nhiều và chuyên về một thể loại, lại “gác bút” sớm nhưng dấu ấn của ông để lại trong lòng độc giả thì rất sâu đậm. [...] câu chữ của Kim Lân “gan lỳ” thách thức thời gian, đi vào chỗ sâu nhất của tâm trí người đọc (Lê Thành Nghị).
III. Kết bài:
Khái quát lại nội dung, nghệ thuật