1. Cách mạng tháng Tám/ thành công //đem lại độc lập tự do cho dân tộc.

                  c                        v

                       CN                                                        VN

=> Cụm C-V làm chủ ngữ

1. Nó /học giỏi //khiến cha mẹ vui lòng.

    c        v

            CN                         VN

=> Cụm C-V làm chủ ngữ

1. Nhà này// cửa /rất rộng.

                     c       v

     CN                  VN

=> Cụm C-V làm vị ngữ

1. Quyển sách mẹ/ cho con// rất hay.

                         c        v

                      CN                    VN

=> Cụm C-V làm phụ ngữ của cụm danh từ

1. Chúng tôi// hi vọng đội bóng lớp tôi/ sẽ thắng.

                                             c                    v

       CN                               VN

=> Cụm C-V làm phụ ngữ của cụm động từ

1. Chúng tôi// đoán rằng bạn Nam/ sẽ đạt giải Nhất.

                                               c                 v

         CN                                             VN

=> Cụm C-V làm phụ ngữ của cụm động từ

1. Trong những lúc nhàn rỗi, chúng tôi// thường hay kể chuyện. Và tôi //nghe câu chuyện này của một đồng chí già /kể lại.

                                                       c                          v                                                                                   c                                                                                                                            

                                                    C1                          V1                        C1                                                V1

=> Cụm C-V làm phụ ngữ của cụm động từ

1. Ông lão/ cứ ngỡ// mình còn chiêm bao.

         c            v

             CN                             VN

=> Cụm C-V làm chủ ngữ

1. Thầy giáo/ khen bài tập làm văn mà Nam/ viết.

                                                                  c        v

         CN                                         VN

=> Cụm C-V làm vị ngữ

1. Quyển sách mà tôi mua/ bìa/ rất đẹp.

                                                c         v

                         CN                      VN

=> Cụm C-V làm phụ ngữ của cụm động từ

1. Cái áo/ treo trên móc giá// rất đắt.

          c                   v

                        CN                     VN

=> Cụm C-V làm chủ ngữ

1. Chú// khen cháu là người/ có gan to, thua mà không nản chí.

                                         c                       v

      CN                                                 VN

=> Cụm C-V làm phụ ngữ của cụm động từ

Bài tập 2: Hãy mở rộng những danh từ, cụm danh từ làm chủ ngữ trong câu sau thành một cụm C – V làm chủ ngữ. Phân tích thành phần câu vừa thêm. (1,0đ)

1. Người thanh niên ấy làm mọi người rất khó chịu.

(VD: Người thanh niên / đang hút thuốc ấy // làm mọi người rất khó chịu)

1. Nam làm cho bố mẹ vui lòng.

Nam / học giỏi / làm bố mẹ vui lòng.

1. Gió làm đổ cây.

Gió / rất mạnh / làm đổ cây.

Bài tập 3: Thêm cụm C – V vào chỗ trống làm phụ ngữ cho danh từ. Phân tích thành phần câu vừa thêm. (1,5đ)

1. Chúng tôi // bàn nhau rào lại mảnh vườn /đã bị cuốn sau cơn bão.
2. Chúng tôi //chép lại bài thơ/ kể về tịn mẹ con
3. Vấn đề /mà các nhà khoa học thắc mắc //vẫn chưa được giải quyết.

Bài tập 4: Thêm cụm C – V làm phụ ngữ cho cho cụm động từ. Phân tích thành phần câu vừa thêm. (1,5đ)

1. Mọi người// đều lắng nghe tiếng nói /phát ra từ cái đài đã cũ
2. Tôi// nhìn thấy điểm của bài kiểm tra /chỉ được sáu
3. Tôi// tin rằng điều mà cậu ấy nói /là thật

Bài 1

1. Cách mạng tháng Tám/ thành công// đem lại độc lập tự do cho dân tộc.

                  C                           V                                

                                 CN                                               VN

-> mở rộng thành phần chủ ngữ

2. Nó/ học giỏi// khiến cha mẹ vui lòng.

     C         V 

          CN                           VN

-> mở rộng thành phần chủ ngữ

3. Nhà này// cửa/ rất rộng.

                      C         V

         CN              VN

-> Mở rộng thành phần vị ngữ

4. Quyển sách/ mẹ cho con// rất hay.

          C                   V 

                   CN                           VN

-> mẹ cho con làm phụ ngữ cho danh từ quyển sách

5. Chúng tôi// hi vọng đội bóng lớp tôi/sẽ thắng.

                                   C                               V

         CN                                      VN

-> đội bóng lớp tôi sẽ thắng làm phụ ngữ cho động từ hi vọng

6.  Chúng tôi// đoán rằng bạn Nam/ sẽ đạt giải Nhất.

                                   C                              V

        CN                                      VN

-> bạn Nam sẽ đoạt giải nhất làm phụ ngữ cho động từ đoán

7. Trong những lúc nhàn rỗi,// chúng tôi// thường hay kể chuyện.

                  TN                                CN                  VN

Và tôi// nghe câu chuyện này của một đồng chí già/ kể lại.

                                                               C                       V

 CN                                                                       VN

-> làm phụ ngữ cho danh từ câu chuyện

8. Ông lão// cứ ngỡ mình/ còn chiêm bao.

                                C                 V

      CN                             VN

-> làm phụ ngữ cho động từ ngỡ

9. Thầy giáo// khen bài tập làm văn mà Nam/ viết.

                                                                 C         V

      CN                                  VN

-> làm phụ ngữ cho danh từ bài tập làm văn

10. Quyển sách mà tôi mua// bìa/ rất đẹp.

                                                C        V

               CN                                   VN

->  mở rộng thành phần vị ngữ

11. Cái áo/ treo trên móc giá// rất đắt.

         C              V                 

                   CN                             VN

->  mở rộng thành phần chủ ngữ

Bài 2

2. Nam/ học giỏi //làm cho bé mẹ vui lòng

3. Gió/ rất mạnh// làm đổ cây.

Bài 3.

1. Chúng tôi bàn nhau rào lại mảnh vườn lớp tôi quản lí.

2. Chúng tôi chép lại bài thơ mà em thích

3. Vấn đề mà tôi quan tâm vẫn chưa được giải quyết.

Bài 4. 

1. Mọi người đều lắng nghe cô giáo giảng bài

2. Tôi nhìn thấy nó đi ngoài đường.

3. Tôi tin rằng nó sẽ giành giải nhất.