Ai đã một lần ghé thăm Đà Lạt mộng mơ chắc hẳn cũng không thể nào quên được Hồ Xuân Hương. Hồ Xuân Hương được xem là trái tim và ngọn đuốc ngọt ngào làm nên chất thơ cho Đà Lạt yêu dấu.
Hồ Xuân Hương nguồn gốc từ hồ nhân tạo, nằm ngày trong lòng trung tâm thành phố. Mặt hồ uốn lượn như vầng trăng lưỡi liềm chảy dọc qua các cảnh đẹp hữu tình non nước Đà Lạt: Vườn hoa thành phố; Công viên Yersin; Đồi cù;..Hồ được mang tên Xuân Hương vào 1953 đó là cách mà người dân nơi này tôn vinh vẻ đẹp lãng mạn, duyên dáng của nữ sĩ thơ Nôm nổi tiếng của nền văn học nước nhà cuối thế kỉ XVI: Hồ Xuân Hương.
Bao quanh hồ là rặng thông và vườn hoa rực rỡ. Hàng năm cứ mỗi độ xuân về mùi thơm của cây cỏ hòa quyện với cái nồng nàn của đất trời rạo rực tạo nên hương sắc quyến rũ, rất riêng và đặc trưng cho Hồ xuân Hương. Đến với Hồ Xuân Hương, du khách sẽ có cơ hội thưởng ngoạn những cảnh đẹp tao nhã, mềm mại và dịu dàng. Đó là Thủy Tạ với lối kiến trúc phong cách châu Âu diễm lệ. Thủy Tạ khoác trên mình lớp sơn trắng mịn với hàng rào lan can rộng nổi bật giữa hộ tựa như chiếc du thuyền sang trọng. Thủy Tạ là khung cảnh hấp dẫn của những bộ ảnh nghệ thuật đặc sắc, là nơi hẹn hò ấm cúng và tổ chức vui chơi hấp dẫn mà du khách chẳng thể bỏ qua. Bên cạnh Thủy Tạ, khi đến với Hồ Xuân Hương ta còn có cơ hội đắm chìm với những giai điệu ngọt ngào du dương, thả hồn mình bên những ly cà phê ấm nóng của quán ca phê tím Thanh Thủy. Nơi đây mang âm hưởng đặc trưng, là điểm nhấn của Hồ Xuân Hương khi màn đêm buông xuống.
Hồ Xuân Hương là tấm gương sáng trong soi bóng thành phố Đà Lạt. Phản chiếu trên mặt Hồ, Đà Lạt như phô ra hết vẻ yêu kiều, lộng lẫy, đắm say của mình với khách sạn Palace kiêu sa, sang trọng; rặng thông ngút ngàn trời xanh;…Nước hồ xuân hương thay đổi theo mùa: xanh biếc, dịu nhẹ vào mùa thu; đỏ ngày vào mưa lũ. Nước hồ đẹp nhất vào những ngày cuối năm khi mà hoa anh đào nở rộ rủ xuống mặt nước tạo nên những lớp sóng lăn tăn. Lúc này nhìn từ xa, Hồ Xuân Hương uốn mình mang vẻ đẹp của một quý cô mềm mại, uyển chuyển và đầy quyến rũ.
Hồ Xuân Hương mang trong mình những nét lý thú và đặc trưng rất riêng mà không phải nơi đâu cũng có được. Thật may mắn và hạnh phúc biết bao khi được nắm tay người mình yêu ngắm cảnh sương đêm bên hàng ghế đá sát hồ, cùng nhau xua đi cái lạnh buốt của Đà Lạt đầu đông. Hay cùng nhau ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ của cặp tình nhân với những bộ ảnh lãng mạn, nồng cháy khi bình minh chiếu rọi. Đến với Hồ Xuân Hương ta cũng không thể cưỡng lòng với những món ăn vặt đêm hấp dẫn (như khoai lang, bắp nướng, trứng nướng, bánh tráng nướng), ly cà phê ngọt ngào hay những thú vui tao nhã: đạp vịt; đạp xe đôi; chu du xe ngựa ngắm phong cảnh;. Đây là nơi thường xuyên được chọn lựa để cho chức festival hoa hay bắn pháo hoa mỗi dịp kỉ niệm. Hồ Xuân Hương là điểm đến lí thú mà bất cứ ai khi đến Đà Lạt đều háo hức mong chờ.
Tên gọi của hồ phải chăng cũng phảng phất màu sắc của hồ. Không chỉ đằm thắm, diễm lệ Hồ Xuân Hương còn kiên trung, bất khuất. Lịch sử của hồ đã ghi dấu biết bao những năm tháng kiên cường của dân tộc. Hồ Xuân Hương gắn bó, đồng hành với phong trào nổi dậy của sinh viên, của nhân dân Đà Lạt của người phụ nữ Đà Lạt trong hai cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc: kháng chiến chống Pháp và kháng chiến chống Mỹ.
Nếu đến Đà Lạt mà không thưởng ngoạn hết cái thi vị, cái đẹp của Hồ Xuân Hương thì quả là một điều thiếu sót. Hồ Xuân Hương là nơi hội tụ của tinh hoa nghệ thuật ánh sáng, là hơi thở nồng nàn của Đà Lạt thơ mộng. Nhẹ nhàng và đằm thắm, lộng lẫy và kiêu sa, bất khuất và kiên cường, là những tính từ để phô diễn vẻ đẹp của Hồ Xuân Hương. Vẻ đẹp ấy tạo thành một cảm nhận thú vị, một dấu ấn riêng và một hoài niệm đáng nhớ trong lòng biết bao du khách mỗi lần đặt chân đến nơi đây.
