siêu hình là:
-Nhìn nhận sự vật bằng một tư duy cứng nhắc, máy móc.
-Xem xét sự vật trong trạng thái biệt lập tách rời với các sự vật khác; xem xét sự vật trong trạng thái không vận động, không biến đổi.
-Sự vật hoặc tồn tại hoặc không tồn tại; hoặc là thế này hoặc là thế khác chứ không thể vừa là thế này vừa là thế khác
biện chứng là:
-Nhìn nhận sự việc với một tư duy mềm dẻo, linh hoạt.
-Xem xét sự vật trong trạng thái quan hệ qua lại, ràng buộc lẫn nhau với các sự vật khác xung quanh; xem xét sự vật trong trạng thái vận động, biến đổi không ngừng của nó
-Một sự vật vừa là thế này vừa là thế kia, "vừa là … vừa là";vừa là nó lại vừa không phải là nó
