2.
Tiếng chim tu hú xuất hiện 2 lần trong toàn bộ bài thơ. Trước hết ở đầu bài thơ , tiếng chim là tín hiệu của mùa hè. Âm thanh ấy đã đánh thức tất cả, mở ra thế giới rộn ràng, tràn đầy sự sống của mùa hè. Tiếng chimtu hú ở cuối bài lại khiến cho người chiến sĩ đang bị giam cầm cảm thấy hết sức đau khổ, bực bội. Như vậy, tiếng chim tu hú vùa gợi mạch cảm xúc cho toàn bài, vừa là cái cớ cho mạch cảm xúc ấy phts triển đến cao trào. Từ âm thanh tiếng chim tu hú ở đầu bài thơ cho đến khi kết thúc thể hiện sự chuyển biến trong cảm xúc, tình cảm của nhân vật trữ tình, từ hồi tưởng về cuộc sống tự do đến khao khát thoát ra khỏi sự tù túng.
3.
- câu cảm thán: Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi!
con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
- tác dụng: bộc lộ cảm xúc, tâm trạng bực bội, ngột ngạt muốn phá tan xiềng xích của người tù cách mạng
4.
Câu trần thuật có chức năng khác trong bài thơ “khi con tu hú”: Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
- Chức năng: Bộc lộ cảm xúc
- Tác dụng: Diễn tả tiếng kêu có phần như thiêu đốt giục giã, tiếng gọi của khát vọng tự do da diết và cháy bỏng thôi thúc lòng người : “Tranh đấu, tranh đấu mãi không thôi, lấy sương máu để chọi cùng sắt lửa”.
