Đáp án: Mất 30pm của mik.
I. Bước khởi đầu của người sưu tập tem
1.Các dụng cụ cần thiết
Để sưu tập tem một cách có hệ thống, tránh lãng phí thời gian và tốn nhiều tiền, điều đầu tiên phải xác định mình định chơi cái gì, sưu tập theo loại nào, tem Việt Nam, tem nước ngoài, chuyên đề gì,… Và cần nhất là phải có các dụng cụ phục vụ sưu tập và danh mục tem của nước định sưu tập. Danh mục này chỉ rõ những con tem định tìm kiếm hoặc phát hành, giá tiền của nước phát hành hoặc nước in, tổng danh mục để bạn có thể ước lượng một cách tương đối giá trị của bộ tem có hoặc định mua.
Trong quá trình sưu tập, những dụng cụ cần thiết không thể thiếu là: Album, trang tem, bìa gập, panh gắp tem, kính lúp, thước đo răng tem, phong bì các loại,…
* Album: có nhiều loại album, trang tem, bìa gập để gài tem: Tem chưa đóng dấu (tem sống), tem đã đóng dấu (tem chết), tem không răng…gài phong bì ngày phát hành đầu tiên, phong bì kỷ niệm. Album có hai loại: Loại có gáy cố định, các trang gài tem liên kết với nhau, không tháo rời. Loại gáy không cố định mà các trang gài tem được lồng vào nhờ các lỗ đục trên phơi và vòng kim loại gắn ở gáy Album, dễ tháo lắp.
* Panh gắp tem (pincers): đối với những con tem mới phát hành, đặc biệt là tem cổ, quý hiếm, việc giữ gìn chất lượng tốt luôn là tối quan trọng. Vì vậy, khi gài tem vào Album hoặc lấy ra, nhất thiết phải sử dụng panh gắp tem. Panh gắp tem thường làm bằng kim loại không rỉ, hai mỏ được mài phẳng, dẹt, không sắc cạnh, thường được để nghiêng so với tay cầm. Khi gắp tem dùng tay kẹp hai mỏ áp sát vào nhau không làm tem bị hằn.
* Kính lúp: con tem thường có kích thước nhỏ, nên những chi tiết quá nhỏ hoặc chữ chú thích trên tem, khó có thể nhìn rõ ràng bằng mắt thường. Kính lúp giúp người sưu tập thấy được những chi tiết nhỏ nhất. Nhờ kính lúp bạn có thể phát hiện được loại tem in lỗi hoặc tem dị bản.
* Băng bảo vệ: thường được làm bằng hai miếng mi ca mỏng, miếng trên trong suốt, miếng dưới màu tối sẫm (đen hoặc xanh đen). Hai miếng gắn với nhau bằng một đường dán bằng keo hoặc ép nhiệt ở phía dưới. Băng bảo vệ còn gọi là băng đen, có nhiều loại to, nhỏ, dài, ngắn khác nhau thích hợp với các kích thước của tem, blốc, phong bì ngày phát hành đầu tiên (FDC).
2. Những kiến thức cơ bản
Để sưu tập tem, tránh lãng phí về mọi mặt, bạn có thể vừa sưu tầm, vừa trau dồi kinh nghiệm, nhưng điều cần nhất là phải có những kiến thức cơ bản. Cuốn “sổ tay sưu tập tem” này sẽ giúp bạn một phần. Bên cạnh đó, các tài liệu khác như: Tạp chí tem, Tạp chí BCVT, báo Bưu Điện Việt Nam, Danh mục tem các loại, CD-ROM tem Bưu chính Việt Nam, Internet, các tài liệu khác, đặc biệt các tài liệu nước ngoài sẽ giúp ích bạn rất nhiều trong quá trình sưu tập. Tham gia các đợt trưng bày tem, triễn lãm tem hoặc hội thảo, đặc biệt là việc học hỏi kinh nghiệm của các nhà chơi tem lão thành sẽ giúp đỡ bạn rất nhiều trong việc tích lũy kiến thức. Ngoài ra, trao đổi tại Câu lạc bộ cũng là hình thức học tập nâng cao trình độ rất hiệu quả. Một số vấn đề có tính chất nghiệp vụ, bạn có thể liên hệ:
Phòng Nghiệp vụ Tem Bưu chính (Công ty tem)
14 Trần Hưng Đạo, Hà Nội
ĐT: 04.39331008- Mail: vnstamp@hn.vnn.vn
3.Những kinh nghiệm sưu tập tem
Để có được tem quý, hiếm và nhiều tem có hệ thống theo định hướng của riêng mình, những bước khởi đầu là vô cùng quan trọng. Có những cách sau để có được những con tem cần thiết:
* Mua các túi tem trộn theo chuyên đề, mua các bộ tem chết mà mình ưa thích.
* Trao đổi những con tem đó với bạn bè cùng chơi tem, cùng trường, thành phố hoặc theo địa chỉ có trên tạp Tem, qua Câu lạc bộ tem, Hội tem địa phương, Hội tem trung ương hoặc thông qua Công ty Tem.
* Khi đã có nhiều tem, bạn có thể sưu tập rộng hơn, thông qua các cửa hàng bán tem , các nhà buôn tem và chơi tem lão thành.
(Lưu ý: Tất cả những con tem thông qua trao đổi, mua bán, sưu tập hoặc trên bao bì cần đặc biệt chú trọng đến chất lượng).
* Rửa tem: Để có được những con tem, có thể gỡ những con tem trên các phong bì thư đã qua đường Bưu điện. Khi gỡ tem trên phong bì cách tốt nhất là rửa tem bằng nước, không nên bóc tem khô, vì sẽ làm rách hoặc tem bị mỏng giấy. Các bước rửa tem như sau:
Trước khi rửa tem, bạn phải cân nhắc kỹ quyết định để nguyên cả phong bì tem và chỉ rửa riêng những con tem trên các phong bì thông thường không có gì đặc biệt. Sau cùng, lấy kéo cắt những con tem cần rửa ra khỏi bì thư (cắt rộng xung quanh con tem khoảng 1cm).
Trước khi nhúng tem vào nước cần lưu ý phải phân riêng tem dán trên giấy màu (vì màu giấy có thể tan trong nước làm hỏng các con tem khác) để rửa riêng từng loại.
Dấu nhật ấn cũng phải xem xét kỹ trước khi rửa vì một số mực dấu dễ bị hòa lẫn làm bẩn các con tem khác.
Lưu ý khi rửa phải để mặt tem ở phía trên mặt nước.
Một số tem dán trên phong bì hàng không in vạch xanh, đỏ cũng cần lưu ý vì những màu đó dễ làm bẩn các con tem khác.
Tóm lại, những con tem dễ bị hỏng, bạn phải rửa trước sau đó rửa tiếp những con tem khác.
Cho tem vào khay nước ấm và khuấy nhẹ cho đến khi các mẩu giấy ướt đều. Phần giấy dán sẽ bong dần và lắng xuống đáy. Con tem tách rời ra và nổi lập lờ sẽ được vớt riêng ra đưa sang khay nước sạch để rửa nốt phần hồ và giấy còn sót lại. Dùng bông lau nhẹ lớp keo mặt sau tem, mặt trước xoa nhẹ để khỏi bị keo dính vào khi ngâm.
Lúc này con tem mỏng manh và ướt, rất dễ bị rách, nên phải hết sức nhẹ tay, thận trọng, vớt ra để úp mặt tem trên giấy thấm trắng hoặc màu nhạt.
Lưu ý không được dùng panh để gắp tem ướt tránh bị rách tem.
Khi tem gần khô, bạn xếp vào giữa các lớp giấy thấm khô phẳng, bên trên kê vật nặng để tem thẳng nếp. Sau một vài tiếng có thể đưa tem vào album được. Nếu tem chưa phẳng, đợi khô hẳn hoặc dùng bàn là nóng nhẹ, là trên hai tờ giấy có tem ở giữa.
Một số tem của Mỹ và các nước có tráng keo đặc biệt cần có phương pháp rửa khác, phù hợp.
Loại keo PVA (Polyvinyl alcohol) có thể ta trong nước, song khó có thể rửa sạch hết vì một phần keo đã thấm vào trong tem nên khi còn ẩm tem thường bết lại với nhau trong quá trình ép phẳng. Trong trường hợp này, bạn cần phải đợi cho khô hẳn.
Nếu bạn chưa chắc chắn lắm, liệu có phải là keo PVA không thì tốt nhất nên để tem khô hẳn.
Chú ý: Sau khi rửa một số lượng tem, nước đục bị bẩn, bạn cần thay nước khác.
Một số mẫu tem không nên rửa:
Tuy không thể nêu cụ thể hết các mẫu tem không được rửa nhưng nguyên tắc chung là nếu cảm thấy có gì khác biệt thì không nên rửa vội. Trước mắt là các loại tem in trên giấy màu – tuy rằng có thể con tem nổi trên mặt nước (mặt tem hướng lên trên) nước sẽ làm rã các phần giấy dán ở phía sau tem mà mặt tem vẫn không bị ướt.
Đối với một số loại tem cổ, cần phải hết sức lưu ý trong một số trường hợp để tem nguyên trên phong bì hay bưu thiếp lại có giá trị lại có giá trị hơn (đặc biệt dấu hủy tem).
Đối với tem in trên giấy phấn hoặc in khắc thép cần lưu ý mầu dễ bị hỏng.
Một số tem in trên giấy xốp thường bị mực dấu ngấm sâu nên dễ bị nhòe bẩn. Tem có keo ướt phải dùng hóa chất đặc biệt (benzen).
Kinh nghiệm rửa tem có thể tích lũy trong quá trình thực tế vì vậy hãy thử nghiệm với các loại tem ít giá trị trước.
Trường hợp tem sống bảo quản không cẩn thận (để ở nơi có độ ẩm cao, nóng, không thông thoáng) thường bị dính bết với nhau thì khó có thể khắc phục lại chất lượng ban đầu vì lớp keo bị mất đi do đó phải cẩn thận.
Nếu là những con tem quý, hiếm hoặc tem dễ bạc màu, không nên ngâm trong nước mà dùng bông nhúng nước đặt lên giấy phía sau con tem, hoặc đặt mặt sau con tem trên miệng phích nước nóng để hơi nước làm keo rửa ra sau đó sẽ bóc và lau rửa nhẹ mặt sau.
II. Những điều cần thiết trong sưu tập tem
1. Khởi đầu như một nhà sưu tập tổng hợp. Tránh bị lôi cuốn vào bất cứ chuyên đề cụ thể nào trước khi bạn đã hiểu biết và có trong tay nhiều tem về các chủ đề.
2. Sưu tập tem để giải trí, không nên coi sưu tập tem như một hình thức đầu tư. Do vậy, nên bắt đầu với số lượng hợp lý và học đánh giá các mẫu tem tốt, dấu hủy, sự khác nhau về màu, bắt đầu sưu tập tem có răng và các ấn phẩm khác có thể làm cho việc sưu tập tem trở nên thú vị.
3. Trước khi bạn bỏ tiền mua tem, cần xem xét nó có đáng để mua ở nức giá đó không. Cũng đừng nên mua tem rồi đem cất vào bộ sưu tập mà không xem, thậm chí mua loại gì cũng không biết. Cần phải xác định việc chơi tem là để nâng cao tầm hiểu biết, có tác dụng gây cho bản thân niềm yêu thích, hứng thú.
4. Không nên chơi tem theo mốt “thời trang”. Đừng xem thường các sở thích khác. Sưu tập những gì bạn quan tâm chứ không phải chạy theo những gì mới có.
5. Không nên coi sưu tập tem “là tất cả và duy nhất” vì điều đó tất yếu dẫn đến một kết cục tồi tệ. Đừng để điều đó xãy ra, nên nhớ rằng: học tập - sự nghiệp - gia đình luôn được đặt lên hàng đầu. Do vậy, sưu tập tem là “niềm say mê tỉnh táo” và không bao giờ để trở thành “niềm đam mêm mù quáng”.
6. Đừng lấy tem ra khỏi phong bì, đặc biệt là những phong bì cổ mà không hỏi ý kiến những nhà sưu tập có kinh nghiệm; đừng lấy riêng một con tem nào trong khối tem, đặc biệt là khối tem đã được gửi qua đường Bưu điện.
7. Hãy học cách sử dụng máy vi tính như một công cụ để thống kê, xem Danh mục tem trên CD-ROM, Internet.
8. Nên tới thăm các triển lãm, bảo tàng tem. Điều đó giúp bạn có thêm kinh nghiệm trong sưu tập, mở rộng quan hệ với các nhà sưu tập khác,…
9. Nên gia nhập Câu lạc bộ Sưu tập tem hoặc Hội tem địa phương, tổ chức giao lưu lẫn nhau, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm.
10. Sử dụng thành thạo các công cụ phục vụ sưu tập tem như Album, panh gắp tem,…
11. Nếu không biết, đừng phỏng đoán mà nên sử dụng các tài liệu hướng dẫn, các chú thích thường được nêu ở phần dầu Danh mục tem hay tham khảo ý kiến các nhà sưu tập có kinh nghiệm khác để tìm hiểu rõ thêm.
* Bảo quản bộ sưu tập tem
1. Không được để tem cùng với thức ăn, đồ uống trên bàn làm việc. Rửa tay sạch sẽ trước khi sắp xếp tem. Cách tốt nhất là sử dụng kẹp tem sạch để gắp tem. Khi phát hiện có đốm bẩn, chỉ được lau rửa bằng nước sạch và lấy bút lông xoa thật nhẹ nhàng, tuyệt đối không được dùng tẩy, nước xà phòng và thuốc tẩy để rửa. Nếu có dầu mở, trước tiên nhúng nhanh vào xăng, sau đó lau sạch bằng bút lông, đợi xăng bay hết rồi rửa lại bằng nước sạch.
2. Để bộ sưu tập tem ở nơi thoáng mát và khô ráo.
3. Không nên hút thuốc lá trong khi đang sắp xếp tem. Các hóa chất chứa trong thuốc lá sẽ có tác động xấu đến chất lượng tem sau này.
4. Nếu tem được bảo quản trong Album, nên đặt dựng đứng Album, không nên đặt nằm hoặc chồng các vật nặng lên Album tem.
5. Các Album tem cũng như vật dụng tem cần được để tránh xa trẻ em và các vật nuôi trong gia đình như chó, mèo, vẹt,… nhằm tránh xa sự phá hoại vô ý và đáng tiếc.
6. Không được để tem và các vật phẩm sưu tập gần cửa sổ. Các tác động của thời tiết như mưa, gió, ánh nắng. sự ẩm ướt có thể ảnh hưởng đến bộ sưu tập.
7. Không được viết hay đánh dấu gì lên tem, vật dụng bưu chính(kể cả mặt trước cũng như mặt sau tem).
8. Sau khi mua tem cần cất giữ trong Album, băng bảo vệ. Tránh ánh sáng chiếu trực tiếp trong thời gian dài, dễ làm cho tem phai màu và làm rạn nứt tem.
* Một số lưu ý
1. Xác định rõ mục đích và ý nghĩa của việc sưu tập tem, không nên chơi chỉ để chơi sẽ ảnh hưởng đến công tác và việc học tập. Đừng nên quá phụ thuộc vào ý kiến của người khác nếu bạn muốn trở thành một nhà đầu tư về tem. Tuy nhiên, không nên xem công việc thu thập tem như là một thủ thuật kiếm lời, bán với giá cao và trở thành nghề buôn bán.
2. Nếu bạn có những con tem không thuộc phạm vi sưu tập, nên giữ lại để trao đổi, bán hoặc tặng chúng cho các bạn sưu tập khác.
3. Chơi tem phải có phẩm chất đạo đức, không dùng thủ đoạn để lấy tem trên thư người khác, càng không thể bóc thư để cắt tem vì điều đó là vi phạm pháp luật. Việc trao đổi tem phải chân thực, công bằng trên cơ sở đôi bên cùng tự nguyện và cùng có lợi.
4. Tôn trọng vai trò của các nhà kinh doanh tem.
5. kiến thức và kỹ năng đánh giá bộ sưu tập của bạn sẽ càng được củng cố nếu bạn thường xuyên sử dụng. Danh mục tem, nghiên cứu các ấn phẩm, tạp chí, tin tức về tem.
6. Thiết lập mối quan hệ tốt với các bạn sưu tập không phân biệt tuổi tác, giới tính miễn là cùng sở thích. Chia sẻ quan điểm với bạn sưu tập và có ý thức tìm bạn mới bằng cách gia nhập các CLB sưu tập tem, hội tem địa phương.
7. Không nên do hiếu kỳ mà tìm kiếm những loại tem hiếm, giá cắt cổ, thu thập những loại tem đã cũ nát không còn giá trị hoặc tem bị khuyết tật. Luôn mua tem có tình trạng chất lượng tốt nhất vì con tem có chất lượng tốt sẽ luôn có giá trị cao hơn con tem có chất lượng thấp.
8. Nói với mọi người, thuyết phục mọi người đặc biệt là những người thân trong gia đình về giá trị bộ sưu tập của bạn để bạn có được sự ủng hộ trong sưu tập hay có thể bán được bộ sưu tập của mình với giá cao nhất.
