Tiếng chim tu hú đuwọc cất lên hai lần trong bài thơ,cụ thể là ở đầu và cuối bài.Đều là tiếng chim tu hú nhưng tâm trạng của tác giả lại khác nhau.Lần đầu là tâm trạng hào hưng đón chào mùa hè tràn đầy sức sống.Làn sau lại là thể hiện niềm uất ức đau khổ.Sở dĩ có sự khác nhau đó là do diễn biến tâm trạng người tù thay đổi.Lúc đầu nghe thấy tiếng tu hú vang vọng vào trong nhà lao,người chiến sĩ cách mạng theo phản ứng tự nhiên,hình dung ra một bức tranh mùa hè rực rỡ ,nhiều màu sắc:tiếng ve râm ran,trái cây đượm nhọt,...Nhưng sau đó ,ngay khi ý thức được tình cảnh của bản thân ,thì tiếng chim tu hú mới tạo nên tâm trạng uất ức,đau khổ.Thực ra,trước sau vẫn một tâm trạng đau khổ của người tù cách mạng.Vì vậy mà khi nghe tu hú kêu tác giả nghĩ ngay đến cảnh màu hè nhộn nhịp nhưng cũng càng thấm thía tình cảnh ngọt ngạt,chết uất trong phòng giam
