BÀI LÀM

PHẦN1/MỞ BÀI  :

  Thanh Hải (1930-1980) ông sinh ra và sống gắn bó trọn đời mình với mảnh đất Thừa Thiên Huế.Thơ thanh hải thường bình dị ,nhẹ nhàng,sâu lắng thể hiện một tâm hồn nhạy cảm và thiết tha với cuộc sống.Bài thơ ''mxn nhỏ''ra đời vào tháng 11 năm 1980 trong mợt hoàn cảnh thật đặc biệt,lúc đó ông đang nằm trên giường bệnh sống nhưng ngày tháng cuối cùng của cuộc đời.Bài thơ là tiếng lòng thiết tha yêu mến gắn bó với cuộc đời ,với đất nước ,đồng thời thể hiện ước nguyện trân thành ,muốn góp một mùa xuân nho nhỏ vào mùa xuân lớn của dân tộc.Bài thơ có 6 khổ được chia thành nhiều nội dung nhưng nổi bật nhất là khổ thơ đầu là cảm xúc của tác giả trước mùa xuân thiên nhiên đất trời xứ Huế

PHẦN2/THÂN BÀI:

    Mở đầu bài thơ là cảm xúc của tác giả trước mùa xuân thiên nhiên đất trời xứ Huế

                            Mọc giữa dòng sông xanh

                            Một bông hoa tím biếc

                            Ơi con chim chiền chiện

                            Hót chi mà vang trời

                            Từng giọt long lanh rơi

                            Tôi đưa tay tôi hứng

   Mùa xuân thiên nhiên đất trời xứ Huế được nhà thơ phác họa bằng những hình ảnh đặc trưng tiêu biểu của mùa xuân:''dòng sông xanh'',''bông hoa tím biếc'',''tiếng hót chim chiền chiện''.Bức tranh đó có màu xanh của dòng sông,bầu trời,cỏ cây hoa lá đan sen là màu tím của bông hoa.Trong cảnh sắc thiên nhiên ấy có âm thanh ngọt ngào tươi vui của tiếng hót chim chiền chiện.Một ko gian rộng lớn thoáng đãng với chiều cao của bầu trời ,chiều rộng của mặt đất ,chiều sâu của dòng sông.Bức tranh hiện lên đẹp hài hòa ,trang nhã. Với phép đảo ngữ tác giả đảo động từ ''mọc'' lên đầu nhằm nhấn mạnh sức sống vươn lên bật dậy của mùa xuân.Với thành phần gọi đáp lời gọi ''ơi'' lời hỏi ''chi'' cùng với nghệ thuật nhân hóa đã bộc lộ cảm xúc bất ngờ tươi vui của tác giả trước vẻ đẹp của mùa xuân đồng thời thấy được sự gắn bó hài hòa giữa con người với thiên nhiên.Đặc sắc nhất là biện pháp tu từ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác ''giọt long lanh''kết hợp với động từ ''hứng''.Giọt long lanh ở đây ko chỉ là giọt mưa mùa xuân,giọt sương trong suốt như nhưng hạt lưu li mà giọt long lanh ở đây còn là giọt âm thanh của tiếng hót chim chiền chiện.Tiếng hót đó vang vọng lan tỏa khắp đất trời sau đó ngưng đọng lại thành từng giọt để tác giả có thể đưa tay ra hứng trọn vào lòng.Như vậy tác giả đã cảm nhận mùa xuân ko chỉ =1 giác quan mà= nhiều giác quan:thị giác ,thính giác, xúc giác và= cả tình yêu trái tim của mình.Đặt trong hoàn cảnh này tác giả đang nằm trên giường bệnh bị những cơn đau quái ác hành hạ vậy mà ông vẫn quên đi sự đau đớn ,dày vò của bệnh tật để say xưa ngây ngất với đất trời mùa xuân .Để thể hiện Thanh Hải là người khát khao sống ,lạc quan,yêu đời,yêu thiên nhiên ,yêu quê hương, đất nước tới nhường nào .

PHẦN3/ NGHỆ THUẬT XÂY DỰNG BÀI THƠ: 

   Bài thơ được viết theo thể thơ ngũ ngôn,mỗi câu thơ có 5 tiếng nên nội dung cô đọng giàu tầng ý nghĩa .Hình ảnh thơ sử dụng chọn lọc,có tính biểu tượng cao.Giai điệu thơ thiết tha sâu lắng ,ngọt ngào.Đoạn giữa bài thơ trào dâng cảm xúc rộn ràng khẩn trương của ko khí xây dựng đất nước.Bài thơ cũng thành công trong việc sử dụng các biện pháp tu từ:so sánh,nhân hóa ,ẩn dụ mang nhiều tầng ý nghĩa.

PHẦN4/KẾT BÀI:

    Bài thơ đã thể hiện niềm thiết tha yêu cuộc sống,yêu cuộc đời là khát vọng sống cống hiến cho cuộc đời chung.Đồng thời bồi đắp cho chúng ta tình yêu cuộc sống,sống có trách nhiệm,sống cống hiến cho đất nước.T/Hải muốn gửi tới chúng ta một thông điệp giá trị cuộc sống của mỗi người, mỗi cá nhân là sống có ích,sống cống hiến những gì đẹp đẽ nhất cho cuộc đời chung. Bản thân em ...

                 Ngay từ khổ thơ đầu tiên, tác giả đã vẽ ra trước mắt người đọc một bức tranh mùa xuân tươi tắn và vô cùng sinh động:

       "Mọc giữa dòng sông xanh

Một bông hoa tím biếc

Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời" 

              Bức tranh xuân hiện lên vẻ đẹp không gian của mùa xuân được gợi ra từ hình ảnh của dòng sông hiện lên với màu xanh dịu mát in bóng mây trời, cây cối. Hình ảnh bông hoa tím biếc giản dị, dân giã. Sắc tím của bông hoa hòa quyện với màu xanh của dòng sông tạo nên một sắc màu dịu mát, hài hòa thật đẹp. Ngay câu thơ đầu, nhà thơ đã sử dụng nghệ thuật đảo ngữ"Mọc" được đảo lên đầu câu như nhấn mạnh sức sống mãnh liệt của vạn vật.

              Bức tranh mùa xuân không chỉ đẹp, thơ mộng mà còn căng tràn sức sống. Sắc xuân rạng rỡ tắm mát tâm hồn người đọc. Ngắm nhìn dòng sông tác giả bâng khuâng, ngỡ ngàng, nagcj nhiên trước âm thanh của vạn vật.

"Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời" 

Nếu như trong "Truyện Kiều" của Nguyễn Du, những cánh én như thoi đưa gọi mùa xuân về"Mùa xuân con én đưa thoi" thì nhà thơ Thanh Hải đã nhờ tiếng chim chiền chiện gọi mùa xuân: tiếng chim lảnh lót vang trời như đẩy bầu trời thêm cao, thêm rộng, như bản tình ca với âm thanh tươi vui trong bản tình ca mùa xuân. Thán từ "Ơi" đầy thiết tha như cất lên từ trái tim nhà thơ. Hai tiếng"Chi mà" gần gũi, thân thương là cách nói mộc mạc, giản dị của người dân xứ Huế:

 "Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng"

             Phải chăng là giọt mưa mùa xuân , giọt sương mùa xuân hay chính là giọt âm thanh của tiếng chim chiền chiện. Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác được sử dụng tài tình khiến cho tiếng chim như đọng thành hình, thành khối, long lanh thánh thót rơi xuống bàn tay trân trọng nâng niu của nhà thơ "Tôi đưa tay tôi hứng" thể hiện say mê, ngây ngất, sự trân trọng nâng niu của tác giả trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất trời. Qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của nhà thơ.