Đáp án đúng:
Giải chi tiết:* Yêu cầu về kĩ năng:
- Viết đúng kiểu bài nghị luận văn học.
- Lý lẽ rõ ràng, dẫn chứng xác thực.
- Văn viết giàu cảm xúc, diễn đạt trôi chảy.
- Bố cục ba phần rõ ràng, cân đối.
- Trình bày sạch đẹp; ít sai lỗi câu, từ, chính tả.
* Yêu cầu về kiến thức: đảm bảo được các ý sau:
Cảm nhận vẻ đẹp của bài thơ:
1. Mở bài:
Trong bốn mùa: xuân, hạ, thu, đông, mùa thu được thi sĩ thiên vị hơn cả. Mùa thu cũng ban tặng cho thi ca nhiều tứ thơ đẹp nhất bởi mùa thu là mùa đẹp nhất. Người đọc không thể quên những áng thơ thu tuyệt đẹp trong thơ Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Nguyễn Khuyến, Tản Đà…và Hữu Thỉnh, nhà thơ đã góp vào dòng thơ thu một nét “Sang thu” khoảnh khắc giao mùa của thiên nhiên, đất trời thật tinh tế và sâu sắc.
2. Thân bài:
*Khổ thơ đầu:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
- Hữu Thỉnh, mùa thu đến đến với thi sĩ khá đột ngột, bất ngờ, dường như không hẹn trước mà “bỗng nhận ra”
- Một buổi sáng chớm vào thu, bắt đầu từ hương ổi.
- Hương ổi thơm ngào ngạt phả vào không gian tưởng như đặc sánh trong gió se.
- Mới chớm mùa thu đã thấy lành lạnh có lẽ bởi sương thu bảng lảng chùng chình ngoài ngõ.
- Cảnh vật được kiểm nghiệm qua khứu giác (mùi hương ổi), qua xúc giác (hơi gió se), qua thị giác (sương chùng chình qua ngõ).
=> Những dấu hiệu mang đặc trưng của mùa thu đã hiện diện.
- “Hình như thu đã về”? => Phải chăng thu về đột ngột, bất ngờ hay còn chất chứa nỗi niềm sang thu của đời người.
=> Bởi thế “Sương chùng chình qua ngõ”: cái ngõ thực và cái ngõ của thời gian thông giữa hai mùa => Cái ngõ của cuộc đời đã bước vào thu có cái gì như tiếc nuối.
*Khổ thơ thứ hai:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Đây là bức tranh với hình ảnh cụ thể, hữu hình “sông, chim, mây” với không gian rộng dài, cao xa vời vợi.
- Cấu trúc đăng đối tự nhiên, chặt chẽ mà tuyệt đẹp.
+ Dòng sông không cuồn cuộn, dữ dội mà êm ả, dềnh dàng như đang thưởng thức những ngày nhàn hạ.
+ Chim bay vội vã. Đây là cuộc dân tránh rét nhưng đây là sự bắt đầu chứ không phải vội vã của những cánh chim.
+ Không khí bao trùm với đám mây mùa hạ thảnh thơi, duyên dáng vắt nửa mình sang thu => gợi ra hình ảnh vừa gợi hình vừa gợi cảm.
*Khổ cuối:
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Khổ này, mùa thu được cảm nhận bằng đoán nhận, bằng kinh nghiệm, bằng sự suy ngẫm sâu lắng.
- Nắng vẫn nhiều nhưng không còn gay gắt.
- Mưa đã vơi dần nhưng không còn ào ạt, bất chợt.
- Sấm cũng bớt bất ngờ, dọa nạt những cây đứng tuổi.
- Phân tích hai câu cuối bài:
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
+ Nghĩa thực: hiện tượng thiên nhiên
+ Nghĩa hàm ẩn: quy luật cuộc đời.
Đời người cũng vận động theo quy luật của tự nhiên trải qua bốn mùa: xuân, hạ, thu, đông tương ứng với sinh, lão, bệnh, tử. Khi đất trời sang thu cũng chính là nó vận động gần hết một vòng quay và con người cũng vậy khi “đứng tuổi” như những hàng cây lâu năm kia cũng đến lúc người ta tới dốc của cuộc đời.
c. Kết bài:
Cách 1:
“Sang thu” không chỉ là khoảnh khắc chuyển mình của thiên nhiên mà cả hồn người cũng cùng nhịp sang thu. Vừa lưu luyến, bồi hồi, vừa trang nghiêm chững chạc, vừa khiêm nhường nhưng cũng rất kiêu hãnh khi con người đã trải qua những khó khăn, vất vả để giờ đây sống trong bình yên mới trân trọng cuộc sống đến nhường nào.
Cách 2:
“Sang thu” đều là những cảm xúc hết sức tinh tế mà đầy tình cảm của nhà thơ trước sự chuyển mình của thiên nhiên hay những hoạt động bình yên của con người. Ở nơi đó mọi thứ diễn ra đều nhẹ nhàng, êm ái và đầy sự chiêm nghiệm, triết lí. Chú ý:Bài văn cảm nhận sâu sắc, giàu cảm xúc, đặc biệt chú ý những bài học, quy luật cuộc đời được tác giả đúc rút trong bài thơ.