Thành Điện Hải chúng ta được xây dựng vào năm 1823, dưới thời vua Minh Mạng, đây là công trình phòng thủ quân sự kiên cố, nơi diễn ra những trận đánh ác liệt, đẫm máu, nơi chứng kiến sự xả thân vì nghĩa lớn của hàng ngàn quân dân, binh lính, tướng lĩnh, chỉ huy của ta chống lại giặc xâm lăng của liên quân Pháp – Tây Ban Nha vào năm 1858.

Dựa vào Thành Điện Hải và các công trình phòng thủ khác, dưới sự chỉ huy của Vua Tự Đức; sự mưu trí dũng cảm của các danh tướng Lê Đình Lý, Nguyễn Tri Phương; quân dân ta đã làm thất bại mưu đồ “đánh nhanh thắng nhanh” của quân địch, buộc chúng phải rút lui sau 18 tháng giao tranh. Đây là thắng lợi vang dội nhất của quân dân ta khi thực dân Pháp xâm lăng trước khi nước ta giành được độc lập năm 1945.Nếu xét trên các tiêu chí là ngôi thành được xây dựng với mục tiêu phòng thủ, đánh trả các cuộc đổ bộ từ cửa sông lên đất liền; được xây dựng ở một vị trí chiến lược. Đồng thời, tại ngôi thành phòng thủ này, cũng đã diễn ra những trận đánh ác liệt của cha ông ta với các lực lượng xâm lược ngoại bang, thì Thành Điện Hải là ngôi thành phòng thủ đầu tiên trên cả nước được Thủ tướng ký quyết định công nhận “di tích lịch sử quốc gia đặc biệt".

Một thời gian rất dài, di tích Thành Điện Hải bị lấn chiếm, xâm hại rất nặng nề. Khuất lấp dưới các công trình dân sinh và các cơ quan nhà nước. Nếu không kịp thời và quyết định hành động bảo vệ thì chẳng bao lâu di tích này sẽ biến dạng rồi biến mất.

Trước tình hình đó, Sở Văn hóa-Thể thao đã nhiều lần báo cáo và tham mưu lãnh đạo cấp thành phố có giải pháp bảo vệ, bảo tồn để tiến tới phát huy giá trị di tích và lãnh đạo thành phố đã đồng ý.

Việc đầu tiên là quy hoạch, khoanh vùng, từng bước trả lại mặt bằng, không gian di tích, bao gồm cả yếu tố gốc lẫn phần đệm. Thành phố đã chỉ đạo tháo dỡ trụ sở làm việc của Trung Tâm thể thao người cao tuổi, Câu lạc bộ Thái Phiên; có quyết định dừng hẳn việc xây dựng Trung tâm lưu trữ ở phía Bắc và đặc biệt là giải tỏa toàn bộ nhà ở của 80 hộ dân ở phía Tây (của Thành Điện Hải); lên phương án chuyển dời Bảo tàng Lịch sử Đà Nẵng (đang nằm trong khuôn viên và trên di tích) đến số 42 Bạch Đằng (tòa nhà hiện là nơi làm việc của HĐNDTP).

Song song với những quyết định trên của cấp có thẩm quyền được thực thi, Sở Văn hóa-Thể thao TP phối hợp với các cơ quan, làm hồ sơ đề nghị, và đã được Thủ tướng ký quyết định xếp hạng Thành Điện Hải là di tích quốc gia đặc biệt.

Sau khi được xếp hạng di tích quốc gia, Thành Điện Hải có đầy đủ cơ sở để bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa Việt Nam.

Ngay trong ngày tổ chức lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt 29/3/2018, Sở Văn hóa-Thể thao TP cũng sẽ tổ chức lễ khởi công dự án, tu bổ, phục hồi, tái tại và phát huy giá trị lịch sử di tích giai đoạn 1.

Giai đoạn này sẽ phục hồi toàn bộ thành vách và hồ nước, giải phóng mặt bằng và tạo dựng cảnh quan bên ngoài thành (dự kiến thực hiện trong 2 năm 2018-2019).

Giai đoạn 2 của dự án sẽ tiến hành từ giữa năm 2019 đến hết năm 2020 với các hạng mục bên trong thành. Đây là việc làm đòi hỏi sự cẩn trọng, nghiêm túc, bởi thực tế nhiều nơi đã xảy ra tình trạng tu bổ di tích nhưng làm biến dạng di tích, mất yếu tốc gốc của di tích. Để triển khai giai đoạn 2, Sở Văn hóa-Thể thao TP sẽ triển khai một số cuộc hội thảo chuyên đề, tiếp thu ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành về trùng tu di tích trên cả nước.

Bên cạnh đó, được sự đồng ý của lãnh đạo TP, Sở cũng sẽ cử các cán bộ sang Pháp – Tây Ban Nha để tìm kiếm đầy đủ các tư liệu liên quan.