+Cây thụ phấn bằng nước, nhờ gió và sâu bọ......con người có thể chủ động giúp cây thụ phấn bằng những phương pháp nhân tạo
+ Con người chủ động thụ phấn cho cây khi mà các yếu tố tự nhiên thụ phấn cho cây mà không đảm bảo hiệu suất thụ tinh , thụ phấn nhờ con người kết hợp với thụ phấn tự nhiên giúp mang lại năng suất cao hơn