Văn miêu tả là loại văn nhằm giúp người đọc, người nghe hình dung những đặc điểm, tính chất nổi bật của sự vật, sự việc, con người, phong cảnh,…làm cho những cái đó như hiện lên trước mắt người đọc, người nghe. Trong văn miêu tả, năng lực quan sát của người viết, người nói thường được bộc lộ rõ nhất.
Văn thuyết minh là kiểu văn bản thường gặp trong mọi lĩnh vực của đời sống; có chức năng cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân,…của các hiện tượng, sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng cách trình bày, giới thiệu, giải thích.
⇒Mục đích chính của miêu tả là cho người đọc hình dung ra đối tượng và cảm nhận chúng được sâu sắc hơn; trong khi đó, mục đích chính của thuyết minh là giúp người đọc hiểu đối tượng. Miêu tả tác động chủ yếu vào tình cảm; thuyết minh tác động chủ yếu vào nhận thức.