* Hoàn cảnh: TK XIII đế quốc Mông Cổ hình thành và phát triển, vó ngựa dày xéo từ Âu sang Á, từ Đông sang Tây. Nhân dân Đại Việt phải 3 lần kháng chiến chống Mông- Nguyên (1258, 1285, 1287-1288).
* Nguyên nhân:
- Toàn dân tích cực tham gia kháng chiến.
- Công cuộc chuẩn bị kháng chiến chu đáo, toàn diện về mọi mặt của nhà Trần.
- Có sự lãnh đạo tài tình của nhà quân sự thiên tài: Trần Hưng Đạo, vua nhà Trần, chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo.
- Tinh thần hi sinh, quyết chiến, quyết thắng của toàn dân mà nòng cốt là quân đội nhà Trần.
* Kết quả:
- 1258: Thắng lợi ở Đông Bộ Đầu.
- 1285: Thắng lợi ở Chương Dương, Hàm Tử, Tây Kết, Vạn Kiếp.
- 1288: Thắng lợi ở Bạch Đằng là chiến thắng oanh liệt của nhân dân Đại Việt bảo vệ vững chắc nền độc lập.
* Ý nghĩa:
- Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Mông - Nguyên, bảo vệ được độc lập, toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia dân tộc.
- Khẳng định sức mạnh của dân tộc Việt Nam, có ý nghĩa nâng cao lòng tự hào, tự cường chính đáng cho dân tộc ta, củng cố niềm tin cho nhân dân.
- Góp phần xây đắp nên truyền thống quân sự Việt Nam, truyền thống chiến đấu của một nước nhỏ nhưng luôn phải chống lại những kẻ thù mạnh hơn nhiều lần đến xâm lược.
- Để lại nhiều bài học quý báu về củng cố khối đoàn kết toàn dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là sự quan tâm của nhà nước đến toàn dân, dựa vào dân để đánh giặc.
- Góp nhần ngăn chặn những cuộc xâm lược của quân Mông - Nguyên đối với Nhật Bản và các nước phương Nam, làm thất bại mưu đồ thôn tính miền đất còn lại ở châu Á của Hốt Tất Liệt.
