1,
Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ dầu dầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi
2,
Nằm trong đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" thuộc Truyện Kiều của tác giả Nguyễn Du
Tên gọi khác là Đoạn trường tân thanh.
Ý nghĩa là tiếng kêu mới cho những đau thương đứt ruột
3,
"Buồn trông cửa biển chiều hôm/Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa/Buồn trông ngọn nước mới sa/Hoa trôi man mác biết là về đâu/Buồn trông nội cỏ dầu dầu/Chân mây mặt đất một màu xanh xanh/Buồn trông gió cuốn mặt duềnh/Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi". Mỗi biểu hiện của cảnh vật bên bờ biển lúc này đều thể hiện và tô đậm thêm tâm trạng và cảnh ngộ đáng thương của Kiều. Điệp ngữ "Buồn trông" đã nhấn mạnh được điều đó. Kiều nhìn cánh buồm thấp thoáng giữa biển khơi rồi liên tưởng tới cuộc đời vô định, trơ trọi của mình. Ôi, khi nàng nhìn những cánh hoa tàn nát trôi giữa dòng nước lũ thì nàng tự hỏi rồi nó sẽ trôi về đâu về phương trời nào! Khi nàng nhìn nội cỏ dầu dầu ảm đạm thê lương ấy, nàng thấy đau tê tái. Rồi "ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi" dường như là dự báo những tai họa khủng khiếp giáng xuống đầu nàng. Càng lo âu Kiều càng hãi hùng và ghê sợ. Cứ thế, từ nhìn đến nghe, "buồn trông" đến bốn lần trong một điệp ngữ và trong lời độc thoại nội tâm của nàng. Nguyễn Du trong phần mở đầu Truyện Kiều đã viết "Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?" Cảnh trong tình, tình trong cảnh cứ hòa quyện đan xen làm nổi bật chủ đề đoạn thơ, đó là về những dự báo của cuộc sống bấp bênh, vô định của Thúy Kiều. Người xưa từng nói rằng, hồng nhan thì bạc mệnh. Tóm lại, tám câu thơ cuối trong trích đoạn "Kiều ở lầu Ngưng Bích" đã thể hiện được tâm trạng buồn thương của Kiều cũng như bút pháp tả cảnh ngụ tình tài tình của Nguyễn Du.
*** lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp được in đậm
