Lễ hội truyền thống luôn mang trong mình những đặc trưng của tự nhiên và xã hội; thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo, đa dạng và phong phú; là một hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng nhằm đáp ứng nhu cầu tinh thần của các tộc người. Nó có một vai trò, vị trí khá quan trọng trong đời sống văn hóa xã hội cộng đồng đặc biệt là cộng đồng làng xã.
Hằng năm, cứ vào dịp sau Tết Nguyên đán, ở khắp các bản làng của tộc người Tày, Nùng ở các tỉnh phía Bắc lại nô nức chờ đón những ngày hội rộn ràng của lễ hội Lồng tồng (lồng thồng, Lùng tùng…), hay còn gọi là Oóc tồng, nghĩa là xuống đồng (lồng là xuống, tồng là đồng). Do vậy, lễ hội Lồng tồng là lễ hội xuống đồng. Đây là lễ hội mang tính chất nghi lễ nông nghiệp cổ xưa, mở đầu cho một mùa sản xuất mới; trong lễ hội còn có lễ tạ Thành Hoàng, Thần Nông, cầu cho mùa màng bội thu, gia súc phát triển, con người khỏe mạnh, bản làng yên vui, mọi người, mọi nhà ấm no, hạnh phúc… Lễ hội Lồng tồng là một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng dân gian mang bản sắc văn hóa tộc người Tày, Nùng ở các bản làng địa phương rất độc đáo. Sau một năm lao động vất vả, lễ hội mở ra mang lại những giờ phút nghỉ ngơi, thanh thản, mọi người có điều kiện gặp gỡ thăm hỏi, chúc tụng nhau; đồng thời cũng là dịp giao lưu tình cảm giữa các cô gái, chàng trai bằng những lời hát then sli, lượn… Lễ hội thường được tổ chức sau dịp Tết, vào khoảng thời gian từ ngày 4 đến ngày 25 tháng Giêng, tùy theo phong tục của từng địa phương mà tổ chức khác ngày nhau và thời gian thường kéo dài trong 3 ngày. Qua tìm hiểu, nghiên cứu, lễ hội Lồng tồng, có thể thấy được hệ thống các giá trị văn hóa, vai trò, vị trí và mối quan hệ của nó trong đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của người Tày, Nùng ở các tỉnh phía Bắc. Lễ hội Lồng tồng rất phong phú cả về phần lễ và phần hội, có thể xem như một “Bảo tàng sống”, nói lên hoạt động phong phú, sinh động đời sống tâm linh của tộc người.
Có thể nói, Lễ hội Lồng tồng là một trong những lễ hội truyền thống của tộc người Tày, Nùng ở khu vực phía Bắc, thực sự trở thành nơi bảo tồn, và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; được xem là một bảo tàng sống, được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Vì vậy, trong bối cảnh hiện nay Lễ hội truyền thống nói chung và Lễ hội Lồng tồng của tộc người Tày, Nùng nói riêng đã cho chúng ta nhiều giá trị
Thực trạng đó đang đặt ra cho chúng ta cần có các chủ trương và giải pháp đồng bộ với sự quan tâm vào cuộc của các cấp, các ngành… để gìn giữ bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa Lễ hội đầu xuân năm mới của dân tộc Tày, Nùng nước ta.Em yêu lễ hội này rất nhiều !
