lí bí ( còn gọi là lí bôn ) quê ở thái bình , vốn xuất thân từ 1 hào trưởng địa phương đã từng nhận 1 chức vụ nhỏ trong chính quyền đô hộ nhưng ông từ quan về quê nhân dân sẵn có lòng căm ghét chế độ sĩ tộc của nhà lương , ông bí mật triêu tập nhân dân , luyện tập quân sĩ chờ ngày khởi nghĩa
- cùng quê với lí bí có tinh thiều , cha con tù trưởng du diên là triệu túc , triệu quang phục và tướng phạm tu năm542 cuộc khởi nghĩa bùng nổ . quân lương đại bại , thứ sử tiêu tư hoảng sợ bỏ chạy về nước . thành long biên đc giải phóng .
-mùa xuân năm543 vua lương lại sai thứ sử giao châu là tôn quýnh , thứ sử tân châu là lưu tử cùng đem quân sang đàn áp . chiến đấu ác liệt quân lương 10 phần bị tiêu diệt đến 7,8 phần , bọn sống sót tháo chạy về quảng châu
- đầu năm 544 lí bí lên ngôi hoàng đế còn gọi là ls nam đế , dựng triều đình, cắt cử quan lại , đặt tên nc là vạn xuân. triệu túc đc phong làm thái phó , tinh thiều làm tướng văn , phạm tu làm tướng võ . đóng đo ở cửa sông tô lịch
- mùa hè năm 545, nhà lương sai dương phiêu làm thứ sử giao châu , trần bá tiên làm tư mã , đem quân sang xâm lược nước ta . do quân của nhà lương quá mạnh , lí nam đế chống cự ko nổi phải vượt sông thao , chạy vào động quất lão thuộc tam nông phú thọ ngày nay và giao binh quyền lại cho triệu quang phục con trai triệu túc là 1 tướng trẻ có tài năng .
triệu quang phục lui quân về đóng ở đầm dạ trạch để cố thủ. là 1 vùng lầy lội đầy lau sậy , cây cỏ um tùm , ở giữa đầm có 1 khoảng đất cao , có thể đóng quân an toàn . địa thế hiểm trở , ko quen địa hình , địa vật ko thể tiến vào đc . đc nhân dân ủng hộ , quân đội của triệu quang phục đóng quân ở đây chờ thời gian phục thù
- triệu quang phục tập trung toàn bộ quân lực phản kích mãnh liệt vào quân lương . ban ngày tắt hết khói lửa , ban đêm chờ thời cơ tiêu diệt giặc . dương sàn là 1 viên tướng bất tài , quân lương lại mỏi mệt nên nhanh chóng tan vỡ nhân đà thắng lợi đó , triệu quang phục chỉ huy quân dội kéo về giải phóng long biên , xây lựng lại nhà nước vạn xuân . triệu quang phục lên làm vua ( triệu việt vương)
