+ Câu đơn :
Hôm nay , hoa nở rộ một màu rực thắm
Cô ấy có mái tóc rất đẹp
+ Câu ghép :
Mây tạnh , mưa tan , lũ trẻ lại chơi đùa nô nức
Trên cây , những trái quả chín thơm lừng , những chú chim líu ló hót
+ Câu rút gọn :
Uống nước nhớ nguồn ⇒rút gọn chủ ngữ : Mục đích : hướng tới tất cả mọi người
Học ăn, học nói, học gói,học mở
+ Câu đặc biệt :
Buồn .
Ngày mai.
+ Câu nghi vấn :
Ngày mai bạn có được nghỉ không ?
Cậu có đi du lịch không ?
+Câu cầu khiến :
Lấy cho tớ cái bút
Mở hộ tớ cánh cửa
+ Câu cảm thán
Ôi !
Chao ôi !
+Câu trần thuật
Mẹ em là cô giáo
Bố em là công an
+Câu phủ định
Cái bút này không phải là của tôi
Tôi không lấy nó
+Hành động nói
Bác đã khỏe r chứ ạ ? →mục đích hỏi
Ngày mai chúng ta được nghỉ →mục đích thông báo
+Nói giảm nói tránh
Thôi rồi Lượm ơi ( Thôi rồi : ý nói Lượm đã chết )
Các chiến sĩ hi sinh trên chiến trường ( hi sinh )
+Nói quá :
Cái nồi to bằng cả cái làng
Cái vung to bằng cả cái ao
+Từ ngữ địa phương
Hôm nay , mẹ em đi hái bắp ( má , hái , bắp )
Hôm nay má em đi hái bắp
+ Biệt ngữ xã hội
Hôm nay em đi thi bị trượt vỏ chuối
Bài kiểm tra toán em được quả trứng ngỗng
+Câu chủ động
Con mèo lùa bắt con chuột
Thầy giáo khen em chăm chỉ
+ Câu bị động
Con chuột bị con mèo bắt
Em được thầy khen chăm chỉ
+So sánh :
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
→Mặt trời lặn đỏ rực ,hùng vĩ như một hòn lửa khổng lồ . Gợi cho ta một khung cảnh tráng lệ , rực rõ của thiên nhiên → thể hiện tình yêu thiên nhiên của tác giả đồng thời tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt
Trẻ em như búp trên cành → gợi sự đùm bọc , bảo vệ , sự non nớt trong sáng của những đứa trẻ
+Nhân hóa
Ông mặt trời thức dậy vươn vai chào ngày mới → qua nghệ thuật nhân hóa thiên nhiên trở nên sinh động , gần gũi như con người → Gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt →thể hiện tình yêu thiên nhiên
Chị ong chăm chỉ kiếm mặt
+ Ẩn dụ
Cuộc đời chị phải chịu bao gió bão
→gió bão : khó khăn , vất vả , thử thách→gợi cuộc sống nhọc nhằn , gian khổ → khâm phục , trân trọng
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
→Mặt trời (2) : Bác Hồ → Bác như là mặt trời mang lại ánh sáng tự do cho dân tộc→biết ơn , kính trọng
+Hoán dụ
Áo xanh cùng với áo nâu là những hậu phương vững chắc
→áo xanh : công nhân , áo nâu : nông dân → lấy dấu hiệu của sự vật để chỉ sự vật
Ronadol là đôi chân vàng trong làng bóng đá
→Đôi chân vàng : đá bóng giỏi → lấy bộ phận để chỉ toàn thể
+ Chơi chữ
Cá đối → cối đá
Chủ báo → bảo chú
+ Điệp
Hãy ngừng lười biếng . Hãy ngừng vô cảm . Và hãy sống thật có ích
Nghe tiếng nước róc rách , nghe tiếng gió xào xạc , nghe tiếng hồng hộc của đàn ngựa
