Trong cuộc sống, ai cũng cần lao động, làm việc. Vì vậy, mỗi chúng ta đều cần có đức tính cần mẫn, chăm chỉ. Cần mẫn, chăm chỉ là luôn chú tâm làm việc, lao động để có thể đạt được thành quả tốt trong công việc, cuộc sống. Người cần mẫn, chăm chỉ là người biết vươn lên, biết cố gắng và không ngại khó, ngại khổ. Biểu hiện của cần mẫn, chăm chỉ ta có thể dễ dàng bắt gặp trong đời sống. Đó là một bầy ong, một bầy kiến kiếm mồi, là con trâu lao động miệt mài trên đồng ruộng. Từ những con vật nhỏ bé, ta thấy sự cần mẫn, chăm chỉ ấy lan tỏa trong mỗi người. Từ bác nông dân, các bạn học sinh... Không ai trong cuộc sống sống mà không cần mẫn, chăm chỉ. Ai cũng phải cần mẫn, chăm chỉ vì nó là đức tính tốt và mang lại cho ta nhiều giá trị lớn lao. Khi con người cần mẫn, chăm chỉ, con người sẽ thấy bản thân có giá trị cho đời. Đồng thời, nó còn giúp ta có sự vươn lên trong cuộc sống, trong công việc. Xã hội cũng sẽ phát triển, cũng sẽ tốt đẹp từ những con người luôn cố gắng, luôn không ngừng chăm chỉ cho cuộc sống đẹp hơn. Tuy vậy thực tế cuộc sống lại cho ta thấy rất nhiều con người biếng nhác, không chịu khó vươn lên mà luôn ỷ lại. Những người như vậy sẽ chỉ có thể thu mình, sống một đời sống hạn hẹp, tệ hại mà thôi. Mỗi người, đặc biệt là người học sinh, chúng ta cần phải không ngừng trau đồi bản thân, rèn luyện tính cần mẫn, chăm chỉ mỗi ngày.

2.

a. mở bài: giới thiệu nhà thơ HUy Cận và bài thơ Đoàn thuyền đánh cá

b. Thân bài: Phân tích bài thơ

_ Đoàn thuyền ra khơi: 2 khổ thơ đầu

_Đoàn thuyền đánh cá trên biển đêm: 4 khổ thơ tiếp

_ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về: khổ cuối

c. Kết bài: suy nghĩ của bản thân.

Bài làm

Trong phong trào Thơ mới, HUy Cận chính là cây bút độc đáo. Thơ HUy Cận sau Cách mạng lại càng trở nên đặc sắc và gây dấu ấn lớn lao trong lòng bạn đọc. Trong đó, ta không thể không ấn tượng với thi phẩm: Đoàn thuyền đánh cá được ông viết năm 1958. 

Khổ một và khổ hai của bài đã làm mở ra trước mắt ta khung cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi thật đẹp:

Mặt trời xuống biển như hòn lửa

Sóng đã cài then đêm sập cửa

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

Câu hát căng buồm cùng gió khơi

Không gian biển khơi bao la rộng lớn gắn liền với thời gian hoàng hôn- thời điểm cuối ngày. Nhưng trong lời thơ, hoàng hôn không buồn bã, ảm đạm. Cả thế giới chiều hôm đều tràn ngập sắc màu, sức sống tươi vui. Chỉ với một hình ảnh so sánh thôi nhưng ta đã có hình dung đầy cụ thể về bức tranh cuối ngày:  “Mặt trời xuống biển như hòn lửa". Bức tranh thiên nhiên mở ra trước mắt bạn đọc đẹp tươi, tràn ngập sức sống. Nhân hóa trong câu sau đã giúp ta hình dung về vũ trụ, về biển chiều hôm. Vũ trụ như một ngôi nhà lớn, màn đêm buông xuống là cánh cửa khổng lồ với những con sóng là những chiếc then cài. Vẻ đẹp huyền bí của thiên nhiên làm đắm say lòng người. Nhưng đẹp và kì vĩ hơn nữa trong bức tranh ra khơi của đoàn thuyền là khung cảnh con người hăng say. Họ hăng say cùng câu hát. Chỉ một từ “lại” thôi nhưng đã diễn tả nhịp điệu lao động diễn ra thường xuyên của những con người làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc đời. Câu hát gửi gắm niềm tin, gửi gắm niềm tự hào, say đắm với công việc lao động cần mẫn của con người: “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”. Huy Cận đã dùng một hình ảnh thơ thật đắt khi nói về cánh buồm. Câu thơ “Câu hát căng buồm” là một liên tưởng thú vị. Câu hát là niềm vui, sự phấn chấn của người lao động. Nó có sức mạnh vô hình để cùng với ngọn gió làm căng buồm cho con thuyền lướt sóng ra khơi. 

Chân dung những con người làm chủ, chinh phục biển khơi cất lên tiếng hát ca ngợi biển đẹp đẽ và giàu có làm ta thấy đắm say: 

 “ Hát rằng cá bạc biển đông lặng

   Cá thu biển Đông như đoàn thoi

   Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng

   Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi”

 Bức tranh mơ ước nhà thơ vẽ ra là thế giới của các loài cá phong phú: cá bạc, cá thu tạo nên sự giàu có của biển cả. HUy Cận đã dùng hình ảnh liệt kê để nhấn mạnh cái phong phú của loài cá biển. Đồng thời, điều đó còn được thể hiện qua hình ảnh so sánh “Cá thu biển Đông như đoàn thoi”. Từ hình ảnh thực về những con cá thu bơi nhanh trên biển, mình sáng lấp lánh ánh trăng, tác giả gợi liên tưởng đến hình ảnh “đoàn thoi dệt biển muôn luồng sáng”. Biển không chỉ giàu có mà còn có vẻ đẹp kỳ thú. Câu thơ của Huy Cận ngân vang và chứa chan bao tự hào sâu lắng. Từ “ta” đầy tự hào, kiêu hãnh trong suốt bài thơ cất lên như một lời tự khẳng định sâu lắng. Không còn cái tôi nhỏ bé cô đơn mà là cả tập thể đầy sức mạnh của một ngòi bút sầu não buổi nào. 

Có lẽ vì thế mà bức tranh lao động trong đêm của những người ngư dân cũng trở nên thật sống động, thật đẹp. Trước tiên, đó là hình ảnh con thuyền đi trong vũ trụ. Một loạt từ: gió, trăng, mây đã gợi ra không gian ảo mộng. Không gian ảo tuyệt đẹp gắn với bao mớ ước, chờ mong. Bút pháp phóng đại" sáng tạo hình ảnh “lái gió”, “buồn trăng” làm ta tưởng như gió cùng tham gia lao động  và làm nhiệm vụ là lái con thuyền ra khơi. Động từ “lướt” vừa diễn tả sức mạnh của đoàn thuyền” lướt giữa mây cao với biển bằng”, vừa thể hiện tầm vóc con người làm chủ thiên nhiên, làm chủ biển. Đoàn thuyền như bước vào trận chiến vươn tới ước mơ: Dàn đan thế trận. Thế trận ở đây là tư thế sẵn sàng chiến đấu, là sự quyết tâm chinh phục biển khơi.

Biển đêm với muôn ngàn loài cá :

Cá nhụ cá chim cùng cá đé

Cá song lấp lánh đuốc đen hồng

Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe

Đêm thở sao lùa nước Hạ Long

Nhà thơ tiếp tục sử dụng những hình ảnh liệt kê để minh chứng cho thấy sự giàu có của biển cả. Cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song,,, Mỗi loài cá đều làm sống dậy bức tranh đêm náo nức. Đuốc đen hồng ở đuôi cá song làm ta mường tượng đến ngọn hải đăng trong đêm. Ta còn thấy đẹp hơn cả là cái đuôi em quẫy trăng. Sự xao động của biển cả làm ta thấy náo nức, vui tươi vô cùng. Đâu chỉ con người mà cả thiên nhiên cũng cùng chung niềm vui với người lao động. Đến cả đêm cũng được nhân hóa "thở". Ta tự hỏi đây là tiếng thở của biển cả hay của con người với niềm say mê, ngưỡng mộ. 

Trong niềm cảm hứng say sưa, bài ca lao động vẫn vang lên khỏe khoắn, ngợi ca cảnh đánh cá trên biển dưới trời trăng sao. Tác giả sáng tạo những hình ảnh đẹp:

"Ta hát bài ca gọi cá vào"

Đây là tiếng hát căng tràn mặt biển, gọi cá vào vơi nhịp nhàng. Con thuyền bỗng lớn lao ngang tầm vũ trụ. Thiên nhiên vũ trụ cùng tham gia lao động với con người. Bài ca còn thể hiện lòng biết ơn biển cả quê hương của người lao động:

 “ Biển cho ta cá như lòng mẹ

 Nuôi lớn đời ta tự thuở nào”

HÌnh ảnh người mẹ hiện lên trong nghệ thuật so sánh giúp ta hiểu hơn về sụ tận tình của biển khơi. Nhân hóa cũng cho ta thấy sự giao hòa thân thiết, ưu ái của con người với biển quê hương. Biển rất ân tình và yêu thương con người.

Niềm vui trước thành quả lao động của người dân chài trong khổ thơ thứ sáu của bài làm ta thấy đầy say mê. Lời thơ "sao mờ kéo lưới kịp trời sáng". Hình ảnh vũ trụ vẫn được nhà thơ dùng thật đẹp trong khổ thơ này. Câu thơ như tạo nên hình ảnh người lao động trên nền trời đang sáng dần, ửng hồng. Từ “bạc, vàng” vừa gọi màu sắc sáng đẹp, vừa gọi sự quý giá, giàu có của biển ban tặng con người cần cù, dũng cảm. Những con người lao động cần cù xúng đáng được hưởng thành quả tốt đẹp. 

Kết thúc bài thơ là hình ảnh con thuyền ra về trong bình minh. Huy Cận khắc họa đậm nét vẻ đẹp khỏe khoắn của người dân chài qua câu hát và vẻ đẹp giàu có của biển khơi.  Lời thơ ở đây đã phảng phất không khí thần thoại, bản anh hùng ca lao động. Cấu trúc lặp như một điệp khúc ngân nga, nhấn mạnh niềm vui lao động làm giàu đẹp quê hương và đi vào lòng người. Hình ảnh nhân hóa, nói quá" sức dồi dào, vẫn hăng say, mạnh mẽ sau một đêm lao động vất vả của người dân chài và niềm tin đối với tương lai tươi sáng của cuộc sống mới. "Mặt trời đội biển" với vô vàn niềm tin, vô vàn hi vọng lớn lao. Bức tranh bình minh sống động, đi vào lòng người và gắn với muôn vàn yêu thương trong lòng người.

HUy Cận đã vẽ lên thật đẹp bức tranh lao động hứng khởi, say mê. Con người trong thơ ông là con người của thời đại mới, con gười của niềm tin. Và chính họ, những con người lao động say mê sẽ làm nên cuộc đời dài rộng và giúp đời đẹp hơn.