a,
- Từ láy điệp điệp:
+ Nghĩa biểu đạt: gợi những con sóng nối tiếp nhau.
+ Nghĩa biểu cảm: thể hiện nỗi buồn da diết, triền miên tưởng như không dứt từ lòng người lan tỏa vào sóng nước trường giang. Nỗi buồn như tỏa ra từ lòng người và thấm vào cảnh vật.
- Từ láy song song:
+ Nghĩa biểu đạt: gợi hình ảnh con thuyền rẽ sóng, chia nước thành đôi ngả.
+ Nghĩa biểu cảm: gợi sự sóng đôi nhưng thực chất nhấn vào nỗi buồn chia li, cách trở.
b,
-vẻ đẹp cổ điển của đoạn trích toát lên từ những yếu tố:
+ không gian sông nướcrộng lớn mang đậm phong vị cố điển, phảng phất phong vị Đường thi (2 câu đầu)
+ thi liệu trong thơ Đường như sóng, thuyền, nước
+ tả cảnh ngụ tình: qua cảnh gợi mở về một nỗi buồn, u sầu như con sóng sẽ còn vỗ mãi ở các khổ thơ còn lại
c,
- Nhịp điệu: Nhịp câu thơ trúc trắc (1 - 3 - 1 - 2) phá cách thơ thất ngôn cổ điển
- Hình ảnh củi một cành khô là một chi tiết chân thực, nôm na, gần gũi với đời thường. Điều này ít gặp trong thơ ca cổ điển mà thường xuất hiện trong thơ hiện đại, là sự cách tân trong thơ Huy Cận. Hình ảnh cành củi khô bập bềnh trôi dạt lạc lõng gợi ra sự nhỏ bé cô đơn. Tác giả sử dụng biện phpá nghệ thuật đối lập giữa cái nhỏ bé, mong manh của " củi một cành khô" và cái mênh mông bao la của " lạc mấy dòng" tô đậm tâm trạng buồn, cô đơn, lẻ loi. Nếu liên tưởng dòng sông là dòng đời thì cành củi khô là hình ảnh của thân phận cô đơn, lạc lõng không biết trôi dạt về đâu.
d,
Khổ thơ mở ra bài thơ với âm hưởng buồn sầu của thi nhân. Bài thơ mở đầu bằng cảnh sông nước mênh mông , bát ngát , và nỗi buồn cũng trải ra bất tận , khôn cùng. Hai từ “sóng gợn” gợi tả vòng xoáy đang lan ra, loang ra, gối lên nhau, xua đuổi nhau đến vô tận, như nỗi buồn âm thầm mà da diết khôn nguôi . Hai từ “ sóng gợn “ lại được tác giả sắp xếp liền kề trước hai từ “tràng giang” , khiến người ta có cảm giác con sóng cứ nối nhau đến tận cuối trời sông nước , cùng với nó là những nỗi buồn chồng chất tầng tầng , lớp lớp “ buồn điệp điệp “ Nếu như câu một tả sóng , thì câu hai là hình ảnh “con thuyền” . Ở đây có thể là con thuyền nương theo dòng nước mà trôi , có thể là con thuyền bất lực ngay cả với mái chèo của mình , đênh lênh cho dòng nước cuốn đi . Hai câu thơ mang một nỗi sầu lớn vì nó còn gợi cảm giác chia lìa , không gắn bó . Con thuyền cô đơn vô định , xuôi dòng nước mà như không có mỗi liên hệ với nước , đi với dòng mà như chia li với dòng . Câu thơ thứ 3 cũng gợi một cảm giác chia lìa, thuyền về một ngả, nước lại một đường , khối sầu toả đi khắp trăm ngả buồn thương . Nỗi sầu ở đây đã được tác giả tăng cấp từ “buồn điệp điệp “sang sầu. Với biện pháp nt đảo ngữ “củi một cành khô “, đã cho thấy rõ hơn cái khô của củi , cái bé nhỏ gầy guộc của cành. Câu thơ gợi lên trong lòng người đọc thân phận của những kiếp phù sinh bé nhỏ , lênh đênh lạc loài trôi nổi giữa dòng đời vô định . Đây là hiện thân của cái tôi cá nhân tự ý thức thấy mình bơ vơ giữa cõi người , bé nhỏ giữa dòng đời , và trở thành tha hương trên chính quê hương mình.
