1/ Đầu thế kỉ XIX, nhiều nước Mĩ Latinh sớm giành được độc lập từ tay TD Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, nhưng sau đó lệ thuộc vào Mĩ.
- Sau CTTG II, Mĩ tìm cách biến Mĩ Latinh thành “sân sau” của mình & xây dựng các chế độ độc tài thân Mĩ.
- Các cuộc đấu tranh chống chế độ độc tài thân Mĩ bùng nổ và phát triển, tiêu biểu là thắng lợi của cách mạng Cuba ngày 01/01/1959, dưới sự lãnh đạo của Phiđen Cátxtơrô.
- Dưới ảnh hưởng cách mạng Cuba, phong trào chống Mĩ và các chế độ độc tài thân Mĩ diễn ra sôi nổi ở nhiều nước trong thập 60-70 của thế kỉ XX. Các quốc đảo ở Caribê giành độc lập, nhân dân Panama đấu tranh đòi kênh Panama.
- Hình thức đấu tranh phong phú: bãi công, nổi dậy, đấu tranh nghị viện và khởi nghĩa vũ trang. Từ đó Mĩ Latinh trở thành “Lục địa bùng cháy”.
- Phong trào đấu tranh vũ trang chống chế độ độc tài ở Côlômbia...diễn ra liên tục, lật đổ chế độ độc tài, thành lập chính phủ dân chủ.
-Mĩ La-tinh là một khu vực rộng lớn trải dài từ Mê-hi-cô (ở Bắc Mĩ) toàn bộ Trung và Nam Mĩ. Bao gồm 20 nước cộng hòa với số dân khoảng 600 triệu. Đây là vùng đất mới được phát hiện từ cuối thế kỉ XV, rất giàu về nông sản và khoáng sản.
2.1/
. Giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1959
Phong trào đấu tranh nổ ra hầu hết các nước trong khu vực, dưới nhiều hình thức:
- Bãi công của công nhân (Chi-lê).
- Nổi dậy của nông dân (Pê-ru, Ê-cua-đo, Bra-xin).
- Khởi nghĩa vũ trang (Pa-na-ma, Bô-li-vi-a).
- Đấu tranh nghị viện (Goa-tê-ma-la, Ác-hen-ti-na).
. Giai đoạn từ năm 1959 đến cuối thập kỉ 80
- Cách mạng Cuba thắng lợi đánh dấu bước phát triển mới của phong trào giải phóng dân tộc ở Mĩ La-tinh. Từ đó khu vực Mĩ La-tinh trở thành “Lục địa bùng cháy".
- Cuối thập kỉ 80, chế độ độc tài thân Mĩ ở nhiều nước đã bị lật đổ, các chính phủ dân tộc dân chủ được thiết lập.
Giai đoạn từ cuối thập kỉ 80 đến nay
- Các nước bước vào thời kì xây dựng, phát triển đất nước và đạt nhiều thành tựu.
- Tuy nhiên, các nước Mĩ La-tinh vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn:
+ Mĩ cấm vận, chống phá.
+ Nạn tham nhũng, lạm phát, nợ nước ngoài...
2.2/Từ những năm 60 đến những năm 80 của thế kỉ XX, phong trào đấu tranh của nhân dân các nước Mĩ Latinh diễn ra dưới hình thức: bãi công của công nhân, nổi dậy của nông dân đòi ruộng đất, đấu tranh nghị trường để thành lập các chính phủ tiến bộ, cao trào đấu tranh vũ trang bùng nổ mạnh mẽ ở Mĩ Latinh, biến châu lục này thành “Lục địa bùng cháy”.
3/.Nguyên nhân :
Do mâu thuẫn sắc tộc dữ dội dưới chế độ độc tài Ba-ti-xta (Thân Mĩ)
. Diễn biến :
- 26/7/1953, Phi-đen Cát- xtơ- rô huy 135 thanh niên niên yêu nước tấn công vào pháo đài Môn- ca- đa để thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh chống Mĩ.
- cuối năm 1958, các binh đoàn cách mạng do Phi- đen làm tổng chỉ huy đã liên tiếp mở các cuộc tiến công. 1/1/1959, chế độ độc tài Thân Mĩ bị lật đổ, cách mang Cu- ba giành thắng lợi.
. Ý nghĩa :
- Đánh dấu bước phát triển mới trong phong trào giải phóng dân tộc ở Mỹ la tinh.
- Làm thất bại mưu đồ của Mỹ thôn tính Cuba.
- Cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc và xứng đáng là ngọn cờ đầu trong phong trào giải phóng dân tộc ở Mỹ la tinh.
