Lê triều hình luật, hay Quốc triều hình luật được biên soạn dưới triều Lê Thánh Tông (năm 1483), niên hiệu Hồng Đức, nên được gọi là Luật Hồng Đức. Lê triều hình luật có tham khảo luật nhà Đường (Trung Quốc). Tuy nhiên, đó không phải là sự sao chép thuần túy các quy định của pháp luật thời Đường, mà thể hiện rất rõ nét đặc thù của pháp luật Đại Việt, phản ánh chân thực và sâu sắc hiện thực xã hội nước ta thế kỷ XV. Luật của nhà Đường lấy tính cách và tinh thần người Trung Quốc làm khuôn mẫu, do đó, trong rất nhiều quy định đã xuất phát từ điều kiện sinh hoạt của người Trung Quốc, với những ràng buộc mà khi áp dụng cho các quốc gia khác, trong đó có nước ta, sẽ trở nên không phù hợp. Hơn thế nữa, các hình phạt của luật nhà Đường hướng đến mục đích củng cố vương quyền, còn các quy định của Lê Thánh Tông trong Luật Hồng Đức không chỉ giới hạn trong yếu tố bảo vệ chủ quyền quốc gia, lợi ích dân tộc Nghiên cứu bộ Lê triều hình luật cho thấy, những quy định trong bộ luật này có rất nhiều điểm tiến bộ so với các bộ luật đương thời trong khu vực châu Á. Chẳng hạn trong bộ Luật Hồng Đức có nhiều điều quy định rõ trách nhiệm bảo vệ đường biên, vùng biển, cửa quan. Các hành vi xâm phạm an ninh và toàn vẹn lãnh thổ bị trừng trị nghiêm khắc. Trong bộ Luật Hồng Đức có nhiều điều quy định rõ về việc xử phạt đối với các hành vi ấy.