1. Khăn thương nhớ ai
Khăn rơi xuống đất
Khăn thương nhớ ai
Khăn vắt lên vai
Khăn thương nhớ ai
Khăn chùi nước mắt...
⇒ Tác dụng: nhấn mạnh tâm trạng thương nhớ, tương tư của người con gái khi yêu theo các cung bậc cảm xúc nhưng vẫn mang đậm vẻ đẹp nữ tính. Tô đậm nỗi nhớ triền miên, không ngừng không nghỉ và là lời tự vấn của nhân vật trữ tình.
2. Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.
⇒ Tác dụng: cho thấy được sự thân mật, gần gũi của bác nông dân đối với trâu, coi con trâu như chính người bạn thân thiết nhất của mình.
3. Núi cao chi lắm núi ơi
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương!
⇒ Tác dụng: làm cho nội dung diễn đạt về sự vật thêm phần sinh động và có hồn, đồng thời giúp cho những ý nghĩ cần diễn đạt về con người thêm tế nhị và kín đáo.
4. Núi cao bởi có đất bồi,
Núi chê đất thấp, núi ngồi ở đâu?
⇒ Tác dụng: giúp cho hình ảnh núi non thêm phần sinh động, ko chỉ là một vật vô tri vô giác mà nó còn biết ghét, biết chê. Thông điệp tác giả gửi đến qua câu ca dao trên: hãy khiêm tốn và phải biết tôn trọng người khác.
5. Muôn dòng sông đổ biển sâu
Biển chê sông nhỏ biển đâu nước còn.
⇒ Tác dụng: làm cho hình ảnh biển như biết suy nghĩ, biết hành động, không còn là một thứ vô tri vô giác nữa. Nhưng qua đó, tác giả cũng gửi gắm một thông điệp sâu sắc đến người đọc: Một mình chúng ta không thể làm nên cộng đồng, chúng ta đang được hưởng những gì đằng sau là mồ hôi công sức của người khác. Vì thế chớ tự cao tự đại mà hãy biết tôn trọng người khác như tôn trọng chính bản thân mình.
