Hình ảnh chiến sĩ cách mạng tố hữu được thể hiện rất rõ qua bốn câu cuối trong bài Khi con tu hú. Khi hướng ra bên ngoài, nhà thơ tả cảnh, tâm hồn hòa vào màu sắc thiên nhiên tưng bừng nhưng khi hướng vào trong lại tả tâm trạng trước hiện thực phũ phàng. Tiếng chim gọi bầy tha thiết gợi mở một thế giới bao la và vô cùng sinh động. Nhưng thế giới đó càng rộng rãi, rực rỡ bao nhiêu thì lại càng khiến cho người tù cảm thấy ngột ngạt và khao khát bấy nhiêu. Cảm xúc cứ dâng lên từng đợt, từng đợt như sóng dậy, thôi thúc con người bật tung xiềng xích, phá tan tù ngục để trở về với cuộc sống phóng khoáng, tự do. Người chiến sĩ muốn đạp muốn phá tất cả. Tâm trạng đau khổ, uất ức bật thốt thành lời thơ thống thiết. Tất cả cho thấy niềm khao khát cháy bỏng muốn thoát ra khỏi cảnh tù ngục, trở về với cuộc sống tự do bên ngoài.
