1.
- Thể thơ: tự do
- Hoàn cảnh sáng tác:
+ Đầu năm 1948
+Sau khi tg đã cùng đồng đội tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc (thu đông 1947) đáng bại cuộc tiến công quy mô lớn của giặc Phá lên chiến khu Việt Bắc
2.
Bằng những hình ảnh tả thực "rách’’,"vả”, hình ảnh sóng đôi "anh” – “tôi”, tác giả đã tái hiện chân thực những khó khăn thiếu thốn trong buổi đầu kháng chiến: thiếu lương thực, thiếu vũ khí, quân trang, thiếu thuốc men...
- Nếu như hình ảnh "Miệng cười buốt giá" làm ấm lên, sáng lên tinh thần lạc quan của người chiến sĩ trong gian khổ thì hình ảnh “tay nắm lấy bàn tay”, một hình ảnh rất thực, rất đời thường, giản dị, lại thể hiện tình đồng chí, đồng đội thật sâu sắc!
3.
Khổ cuối bài Đồng chí là bức tranh đẹp về tình đồng chí, đồng đội của những người lính, là biểu tượng đẹp của cuộc đời người chiến sĩ. Nền cảnh của bức tranh ấy là một không gian rất cụ thể “rừng hoang sương muối” lạnh lẽo, lạnh đến thấu xương. Nhưng thật hùng vĩ và cảm động làm sao khi những chiến sĩ vẫn đứng cạnh nhau phục kích giặc giữa thiên nhiên hoang vắng và khắc nghiệt ấy trong một tư thế sẵn sàng, chú động tiến công “chờ giặc”. Và đột ngột mà rạng rỡ, ba hình ảnh người lính, súng và cả trăng cùng hiện lên trong câu thơ kết thúc một bài thơ một cách tự nhiên, đẹp đẽ và đầy thi vị: “Đầu súng trăng treo”. Thật lạ lùng sao, cả hai hình ảnh vốn tương phản, cách xa vời vợi bỗng hòa quyện vào nhau thành một hình tượng gắn liền vừa thực vừa lãng mạn: đêm về khuya, vầng trăng chênh chếch như treo trên đầu mũi súng. Nhịp câu thơ như nhịp lắc của một cái gì đó lơ lửng, chông chênh trong sự bát ngát, nỏ nói lên một cái gì ở xa chứ không buộc chặt. Những người lính đứng sát bên nhau, cùng súng và trăng tiếp thêm cho họ sức mạnh, cho những người lính có thể vượt qua mọi sự khắc nghiệt của cuộc chiến đấu, gian khổ của chiến tranh. Hình ảnh đầu súng trăng treo còn mang ý nghĩa biểu tượng được gợi ra bởi những liên tưởng tưởng tượng phong phú. Súng là xa, trăng là gần; súng tượng trưng cho chiến đấu, trăngtượng trưng cho hòa bình; súng là con người, trăng là đất nước quê hương: súng - hình ảnh người chiến sĩ, trăng - hình ảnh người thi sĩ. Hai hình ảnh kết hợp hài hòa, vừa hiện thực vừa lãng mạn bay bổng, nói lên lí tưởng chiến đấu, mục đích của cuộc kháng chiến mà người chiến sĩ đang tham gia chiến đấu cho hòa bình, cho ánh trăng mãi mãi tỏa sáng trên bầu trời quê hương. Khổ thơ đã chinh phục người đọc bằng những hình ảnh thơ chân thực sâu sắc từ một tâm hồn phong phú, tâm hồn của một người chiến sĩ, một nhà thơ đã từng trải qua chiến tranh.
4.
- Bài thơ về tiểu đội xe không kính
- Tác giả: Phạm Tiến Duật
