Trước Chiến tranh thế giới II, các nước Đông Nam Á đều là thuộc địa của các đế quốc Âu – Mĩ (trừ Thái Lan).
Trong Chiến tranh thế giới II, các nước Đông Nam Á bị biến thành thuộc địa của Nhật.
Giữa tháng 8/ 1945, lợi dụng thời cơ Nhật đầu hàng Đồng minh, nhiều nước Đông Nam Á đã giành được độc lập:Inđônêxia (8/ 1945), Việt Nam (9/ 1945), Lào (10/ 1945).
Nhưng ngay sau đó, thực dân Âu – Mĩ quay lại tái chiếm Đông Nam Á. Nhân dân các nước Đông Nam Á tiếp tục đấu tranh và lần lượt giành thắng lợi:
Các đế quốc Âu – Mĩ lần lượt công nhận độc lập của Phi-lip-pin (1946), Miến Điện (1948), In-đô-nê-xi-a (1949), Ma-lai-xi-a (1957)...
Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia thực hiện thắng lợi cuộc kháng chiến chống Pháp (1954) và chống Mĩ (1975) giành độc lập hoàn toàn.