1,
Biện pháp nghệ thuật so sánh "Tôi quên thế nào được... như mấy cành hoa tươi mỉm cười dưới bầu trời quang đãng". Tác giả đã so sánh những xúc cảm trong sáng, hồn nhiên của mình trong ngày đầu tiên đi học giống như những bông hoa dưới bầu trời trong xanh. Nhờ phép so sánh này mà người đọc có thể hình dung được một cách chân thực, sinh động và gợi cảm về những cảm xúc rất đẹp, hồn nhiên, trong sáng của các cô cậu học trò lần đầu tiên đi học.
Biện pháp nghệ thuật so sánh "Ý nghĩ ấy thoáng qua trong tâm trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang qua ngọn núi". Tác dụng: diễn tả chân thực, sinh động, giàu sức biểu cảm về ý nghĩ ngây thơ non nớt của nhân vật tôi rằng chỉ có người thạo mới cầm nổi bút thước xuất hiện nhanh và biến mất cũng nhanh.
Biện pháp nghệ thuật so sánh trong câu "Họ như con chim.... ngập ngừng e sợ". Tác dụng: diễn tả chân thực, sinh động, giàu sức biểu cảm sự rụt rè, e sợ của những học sinh mới vào lớp 1 còn nhiều bỡ ngỡ, sợ hãi, lạ lẫm.
Biện pháp nghệ thuật so sánh trong câu "Hết co lên.... như đá một quả ban tưởng tượng". Tác dụng: diễn tả chân thực, sinh động, giàu sức biểu cảm hình dáng, cử chỉ, hành động, trạng thái của những học sinh lớp 1 đang trong tâm trạng rụt rè, e sợ, còn nhiều bỡ ngỡ, sợ hãi, lạ lẫm trong ngày khai trường đầu tiên của mình.
2,
Hình ảnh so sánh "Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá, cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ" đã diễn tả được sự căm ghét tột cùng của Hồng đối với những hủ tục đã đày đọa mẹ mình và khát khao chúng có thể trở thành những thứ hữu hình để Hồng có thể phá vỡ, nhằm bảo vệ mẹ của mình.
Hình ảnh so sánh đầy xúc động và xót xa "...như ảo ảnh hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành giữa sa mạc" cho thấy sự khát khao tình yêu thương mẹ của cậu bé lớn đến nhường nào. Đó là sự khát khao tình yêu thương mẹ cũng giống như sự khát khao nước uống của người bộ hành trên sa mạc. Đồng thời, hình ảnh so sánh cũng thể hiện được sự lo lắng sẽ tủi thẹn, bẽ bàng của Hồng khi người đó cũng chỉ là một ảo ảnh tựa như ảo ảnh của hồ nước dưới con mắt của người bộ hành mà thôi.
