Câu 1: Các tác phẩm viết về người phụ nữ trong chương trình ngữ văn trung học cơ sở:
- Mẹ hiền dạy con
- Sau phút chia li
- Quan âm Thị Kính
- Mẹ tôi
- Bánh trôi nước
- Truyện Kiều của Nguyễn Du.
+Chị em Thuý Kiều.
+Kiều ở lầu Ngưng Bích.
- Chuyện người con gái Nam Xương.
- Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
- Con cò
- Mây và sóng
- Những ngôi sao xa xôi
Câu 2:
Trong cuộc đời mỗi con người,lời ru có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Lời ru của mẹ hiền ngày xưa vẫn còn vang vọng trong hoài niệm của nhà thơ. Ca dao đã nhập hồn vào thơ Nguyễn Duy để có đoạn thơ để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc:
“Cái cò...sung chát đào chua...
Câu ca mẹ hát gió đưa về trời
Ta đi trọn kiếp con người
Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru”.
Câu ca dao “Cái cò đậu cọc cầu ao - Ăn sung sung chat, ăn đào đào chua” đã được nhà thơ vận dụng tài tình sáng tạo gợi lên bao thương nhớ người me hiền nay đã đi xa…Hai câu thơ: “Ta đi trọn kiếp con người – cũng không đi hết những lời mẹ ru” hàm chứa chất triết lí sâu sắc. Lòng mẹ bao la. Tinh thương của mẹ mênh mông đào dạt. Suốt đời con cũng không thấu hiểu, hiểu hết lời ru của mẹ. “Gió mùa thu, mẹ ru con ngủ ...Năm canh chày thức đủ năm canh... ”. Mỗi giấc ngủ của con được nâng niu bằng lời ru của mẹ vô cùng sâu nặng với biết bao tình đời và tình người. Mọi đứa con từ bé thơ đến trưởng thành, không bao giờ có thể “đi hết mấy lời mẹ ru". Hai chữ “đi” trong vần thơ của Nguyễn Duy được chuyển nghĩa một cách thần tình. "Không đi hết": không thấy hết, không dùng hết, không thể hiểu hết, không sống hết những gì mẹ đã chuẩn bị cho con qua lời ru ấy. Bởi đó là tấm lòng bao dung vô bờ của mẹ, là sự che chở, nâng đỡ, dìu dắt trọn đời của mẹ.Cảm giác thấm thìa của người con qua trải nghiệm cuộc đời khi nhìn nhận lại, cảm nhận lại những gì có được từ lời ru và tình yêu của người mẹ.Lời tri ân của người con với mẹ là lời ca ngợi sự vô giá, vô bờ bến của tình mẫu tử mẹ dành cho con. Câu thơ đọc lên giản dị và thấm thìa đủ để mỗi con người được ngồi lại trong yên tĩnh để cảm động, suy nghĩ.
Từ những hình ảnh rất thân thuộc trong lời hát ru của mẹ (cánh cò…), ta nhận thấy những ý nghĩa lớn lao, sâu sắc của lời ru: gợi những buồn vui, sướng khổ của cuộc đời, nuôi dưỡng những tình cảm tốt đẹp , bồi đắp tâm hồn con người trong suốt cuộc đời nhà thơ đều thể hiện suy ngẫm triết lí của mình bằng lời thơ tha thiết,và bằng cách mượn những hình ảnh giàu biểu cảm của ca dao .Vì vậy, những câu thơ vừa mang chất triết lí, vừa chan chứa tình cảm, dễ đi vào lòng người.Qua đoạn thơ, ta thấy tình cảm biết ơn, trân trọng những lời ru, trân trọng tình mẹ của Nguyễn Duy.
