* Phong trào Cần Vương
Thời gian : Diễn ra trong 10 năm (1885 - 1896), trong thời kì Pháp bình định Việt Nam.
Mục tiêu : Đánh Pháp giành lại độc lập, khôi phục lại chế độ phong kiến.
Lãnh đạo: Văn thân, sĩ phu. Địa bàn hoạt động: Các tỉnh Trung và Bắc Kì.
Lực lượng : Đông đảo văn thân, sĩ phu, nông dân.
Địa bàn hoạt động : từ trung tâm ra Bắc Kỳ và Nam Kỳ
Tính chất : Phong trào yêu nước chống Pháp theo ý thức hệ phong kiến và thể hiện tình thần dân tộc sâu sắc.
* Khởi nghĩa Yên Thế
Thời gian : Diễn ra trong 30 năm (1884 - 1913), trong cả thời kì Pháp bình định và tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ nhất
Mục tiêu : Chỗng lại chính sách bình định của Pháp, bảo vệ cuộc sống của mình.
Lãnh đạo : Nông dân.
Lực lượng tham gia : Nông dân.
Địa bàn hoạt động : Chủ yếu ở Yên Thế (Bắc Giang) và một số tỉnh Bắc Kì.
Tính chất : Phong trào mang tính chất tự vệ, tự phát
