Vào giữa tháng 9 vừa rồi, vào ngày cuối tuần đầu tiên sau khi khai giảng. Em cùng cả lớp được cô giáo dẫn đến gặp gỡ, giao lưu cùng các bạn học sinh ở trường dân tộc nội trú.

Suốt tối trước khi đi, em háo hức và suy nghĩ đến không ngủ được. Vì từ trước đến giờ em mới chỉ được nghe chứ chưa từng được tiếp xúc với các bạn nhỏ ở vùng cao. Sáng hôm sau, em dậy sớm, sửa soạn và có mặt ở cổng trường từ 6 giờ sáng. Sau đó, chiếc xe dần lăn bánh, đưa chúng em đến với ngôi trường đã chờ đợi từ hôm qua. Nhìn qua cửa kính, những ngôi nhà khuất dần sau hàng cây xanh. Dần dần, thành phố ở lại phía sau lưng, trước mặt chúng em là những cánh đồng, những hàng cây, xanh mướt. Vậy là xe đã ra khỏi nội thành. Rồi xe bắt đầu leo lên dốc, đi vào một lối đi được cây xanh tỏa bóng mát rượi. Chợt em nhìn thấy thấp thoáng giữa những tán lá là mái ngói đỏ tươi. Đó chính là điểm đến của hôm nay.  

Sau một quãng đường dài, xe dừng lại trước một cánh cổng, tấm biển Trường phổ thông dân tộc nội trú Chà Leo. Bước xuống xe, em ngỡ ngàng trước khung cảnh nơi đây. Bởi nó khác quá nhiều so với những ngôi trường mà em đã học, đã ghé thăm. Xung quanh ngôi trường là ruộng lúa, rừng cây xanh mướt, yên tĩnh không chút ồn ã của phố xá. Cả ngôi trường chỉ gồm ba tòa nhà cấp bốn, xếp thành hình chữ U hướng ra cổng. Ở giữa là sân chính, phần nền là đất được nén chặt tạo thành mặt phẳng, tạo chỗ cho học sinh vui chơi. Bước vào sân, ở đó có vài thầy cô và các bạn học sinh đang đón chào chúng em. Ai cũng tươi cười, rạng rỡ. Sự nhiệt tình ấy khiến em cảm thấy vô cùng vui vẻ và hạnh phúc.

Trong lúc các thầy cô trò chuyện cùng nhau, thì em và các bạn được dẫn đi tham quan trường học. Vừa đi, chúng em vừa được nghe những câu chuyện thú vị ở nơi đây. Thì ra, các bạn học sinh ở đây đều thuộc các dân tộc thiểu số. Suốt cả tuần, các bạn ở trường, đến cuối tuần sẽ về nhà, tranh thủ phụ giúp bố mẹ công việc đồng áng. Ở trường, các bạn có cùng thầy cô trồng thêm rau củ để cải thiện bữa ăn. Khi giới thiệu khu vườn với chúng em, em nhận thấy rõ sự tự hào của các cậu ấy. Rồi vào những lớp học, em ngạc nhiên trước sự đơn giản ấy. Trong lớp, chỉ có bàn ghế và bảng đen, cùng chiếc tủ cũ. Không có điều hòa, máy chiếu, micro… Tất cả khiến em vô cùng khâm phục những người học sinh nơi đây. Tuy hoàn cảnh khó khăn, nhưng họ vẫn kiên trì, chăm chỉ học tập.

Đến lúc trở về, không khí vô cùng bịn rịn. Tuy chỉ mới gặp nhau trong một buổi sáng, nhưng em đã vô cùng yêu quý mọi người và cảnh vật nơi đây. Trên đường trở về, em luôn mong rằng mình sẽ sớm được trở lại thăm những người bạn yêu quý ấy. Hy vọng rằng lúc đó, Vừ A Cháng đã thực hiện được ước mơ xây dựng ngôi trường trở nên khang trang, hiện đại hơn của mình.

Hè về, tôi tự thưởng cho mình một chuyến du lịch đến vùng quê thanh bình và yên tĩnh này. Cả kỳ nghỉ chỉ có trời xanh gió mát lạnh và tiếng nô đùa của bọn tụi nhỏ trong làng. Trên đường tới đây, tôi đã liên tưởng đến một thời gian nghỉ ngơi thoải mái. Con người nơi đây tuy không biết tôi là ai nhưng vẫn niềm nở chào đón tôi. Tuy nhiên, tới ngày chuẩn bị xa nơi này, tôi lại bị níu kéo bởi một người – một người đã xa tôi suốt năm năm qua.

Buổi sáng mùa hè trong lành và mát mẻ, tôi đi bộ quanh làng và tiện thể tạt vào khu chợ, chợ quê tuy không đủ mặt hàng như siêu thị trên thành phố nhưng rất đông vui và nhộn nhịp, giữa biển người đang mua bán, tôi dặc biệt chú ý đến một cô bé có mái tóc đen và dài bán rau quả ở góc chợ. Tò mò, tôi lân la đến gần, cô bé này cũng chạc tuổi tôi nhưng gầy hơn, gương mặt trái xoan trông rất ưa nhìn. Khi chỉ cách cô ấy vài bước chân, tôi bỗng sững người lại, cô bé này rất giống cô bạn chơi chuyền, chơi chắt với tôi những năm xưa. Thủy! đúng là Thủy thật rồi! nụ cười kia và cách ăn nói đúng là Thủy, tôi không tin vào mắt mình nữa, tới khi Thủy quay mặt về phía tôi, hai chúng tôi mới chính thức nhận ra nhau.

Thủy dẫn tôi về nhà bà ngoại của bạn ấy, một ngôi nhà cấp bốn ọp ẹp và đã khá cũ, khác hẳn với căn nhà cao tầng mà cậu ấy sống vào những năm trước. Tôi còn nhớ năm năm trước tôi còn khóc hết nước mắt vì biết Thủy phải về quê ngoại sống cùng với mẹ. Tôi chưa bao giờ dám mơ có một ngày chúng tôi lại gặp nhau như thế này. Thủy vẫn ngoan và hiền như xưa, bạn ấy kể cho tôi nghe rất nhiều chuyện. Tôi biết Thủy đã phải đau đớn, chịu đựng rất nhiều khi xa anh trai của mình, Thành cũng thế, cả hai anh em cậu ấy đều mất một thời gian dài để tập cách tự lập một mình, nhắc về quá khứ, mắt Thủy nhìn đăm đăm vào một khoảng không vô định, ngân ngấn nước. Những năm tháng qua không có lúc nào Thủy không nhớ tới anh trai, tới bố, tới những kỉ niệm ấu thơ cùng bạn bè. Tôi thương bạn lắm, trong khi những đứa trẻ khác được sống trong vòng tay ấm áp yêu thương của bố mẹ thì Thủy lại có một tuổi thơ ngập tràn nước mắt vì phải chịu sự chia cắt đau tới xé lòng, thế mà Thủy vẫn có nghị lực để vươn lên, để vừa học vừa kiếm tiền phụ giúp gia đình. Thủy kể, khi mới về đây Thủy phải đi bộ năm cây số tới trường đến chảy máu chân. Cuộc sống chật vật, lam lũ khiến đôi bàn tay của Thủy chai sạm và đầy những vết xước. Tôi chợt nghĩ tới Thành. Liệu cậu ấy sẽ cảm thây như thế nào khi thấy đứa em gái mình yêu thương hết mực phải lao động vất vả để kiếm sống, Giá như bố mẹ cậu ấy không chia tay thì năm xưa hai đứa trẻ vô tội ấy đâu phải rời xa nhau? Thủy sẽ không phải khổ cực như thế này, Nghe câu chuyện của bạn cũ, sao tôi bỗng thấy hối hận khi quên lãng đi hạnh phúc mình đang được hưởng, thấy mình thật vô dụng khi không có được sự dũng cảm vượt lên khó khăn như Thủy, tôi càng cảm thấy phục cô bạn hơn.