mình viết hơi dài một tí có thể chon ra các ý chính để viết thôi cũng đc

Chuyện người con gái Nam Xương" rút trong tác phẩm “Truyền kì mạn lục", áng văn xuôi viết bằng chữ Hán của Nguyễn Dữ trong thế kỉ 16. Một kiệt tác văn chương cổ được ca ngợi là “thiên cổ kì bút".

Truyện kể lại môt câu chuyện truyền kì có nhiều yếu tố hoang đường lưu truyền trong dân gian về bi kịch gia đình ở Nam Xương có dòng sông Hoàng Giang vào cuối thế kỉ 14, đầu thế kỉ 15, một thời loạn lạc, đầy biến động.

Nhân vật Vũ Nương là người con gái bạc mệnh đáng thương đó có bao phẩm chất tốt đẹp tiêu biểu cho đức hạnh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến ngày xưa.

Tên của nàng là Vũ Thị Thiết, quê ở Nam Xương, thuộc phủ Lí Nhân, tỉnh Hà Nam ngày nay. Xuất thân trong một gia đình "kẻ khó", nhưng Vũ Nương vừa có nhan sắc vừa có đức hạnh: "tính đã thùy mị, nết na, lại thêm có tư dung tốt đẹp". Nàng là một cô gái danh giá nên Trương Sinh, con nhà hào phú "mến vì dung hạnh" đã xin với mẹ đem trăm lạng vàng cưới về. Trong đạo vợ chồng, Vũ Nương là một người phụ nữ thông minh, đôn hậu, biết chồng có tính "đa nghi", nàng đã "giữ gìn khuôn phép" không để xảy ra cảnh vợ chồng phải "thất hòa", sống giũa thời loạn lạc Trương Sinh phải tòng quân đi chinh chiến ở biên ải xa xôi. Buổi tiễn chồng ra trận, Vũ Nương đã rót chén rượu đầy chúc chồng "được hai chữ bình yên": nàng chẳng mong được đeo ấn phong hầu mặc áo gấm trở về quê cũ... Ước mong của nàng thật bình dị, vì nàng đã coi trọng hạnh phúc gia đình hơn mọi công danh phù phiếm ở đời. Những năm tháng xa cách, Vũ Nương thương nhớ chồng khôn xiết kể: "... mỗi khi thấy bướm lượn đầy vườn, mây che kín núi, thì nỗi buồn góc bể chân trời không thể nào ngăn được".

Tâm trạng nhớ thương đau buồn ấy của Vũ Nương cũng là tâm trạng chung của những người chinh phụ trong mọi thời loạn lạc xưa nay:

... "Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời

Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu

Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong..."

(Chinh phụ ngâm)

Thể hiện tâm trạng ấy, Nguyễn Dữ vừa cảm thông với nỗi đau khổ của Vũ Nương, vừa ca ngợi tấm lòng thủy chung thương nhớ đợi chờ chồng của nàng.

Vũ Nương là một phụ nữ đảm đang, giàu tình thương. Chồng ra trận mới được một tuần thì nàng sinh ra một đứa cọn trai đặt tên là Đản. Mẹ chồng già yếu, ốm đau, nàng "hết sức thuốc thang", "ngọt ngào khôn khéo khuyên lơn". Vừa phụng dưỡng mẹ già, vừa chăm sóc nuôi dạy con thơ. Lúc mẹ chồng qua đời, nàng đã "hết lời thương xót", việc ma chay tế lễ được lo liệu, tổ chức rất chu đáo "như đối với cha mẹ đẻ mình". Qua đó, ta thấy trong Vũ Nương cùng xuất hiện 3 con người tốt đẹp: nàng dâu hiếu thảo, người vợ đảm đang thủy chung, người mẹ hiền đôn hậu. Đó là hình ảnh người phụ nữ lí tưởng trong xã hội phong kiến ngày xưa.

Qua năm sau, "việc quân kết thúc, Trương Sinh từ miền xa chinh chiến trở về. Thế nhưng, Vũ Nương không được hưởng hạnh phúc trong cảnh vợ chồng sum họp. Chỉ vì chuyện chiếc bóng qua miệng đứa con thơ mới tập nói, mà Trượng Sinh đinh ninh là vợ hư, đã "máng nhiếc" và "đánh đuổi đi". Vốn là một kẻ vô học lại hồ đồ vũ phu. Trương Sinh đã bỏ ngoài tai mọi lời "bày tỏ" của vợ, mọi sự "biện bạch" của họ hàng làng xóm. Vũ Nương đã bị chồng đẩy vào bi kịch, bị vu oan là người vợ "mất nết hư ân”. Vũ Nương phải nhảy xuống sông Hoàng Giang tự tử để tỏ rõ là người phụ nữ "đoan trang giữ tiết, minh bạch gìn lòng", mãi mãi soi tỏ với dời "vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin là cỏ Ngu Mĩ". Bi kịch Vũ Nương là bi kịch gia đình từ chuyện chồng con, nhưng nguyên nhân sâu xa là do chiến tranh loạn lạc đã gây nên. Chỉ một thời gian ngắn, sau khi Vũ Nương tự tử, một đêm khuya dưới ngọn đèn, chợt đứa con nói rằng: "Cha Đản lại đến kia kìa !". Lúc bấy giờ Trương Sinh "mới tỉnh ngộ thấu nỗi oan của vợ, nhưng việc trót đã rồi . Người đọc xưa nay cũng chỉ biết thở dài, cùng Nguyễn Dữ xót thương cho người con gái Nam Xương và bao phụ nữ bạc mệnh khác trong cõi đời. Vũ Nương tự tử, nàng cũng chẳng oán chồng con "rày xin chén nước cho người thác oan" (Truyện Kiều).

Phần cuối truyện đậm đặc tính chất hoang đường. Nào là Phan Lang nằm mộng thấy người con gái áo xanh đến kêu xin tha mạng. Phan Lang được biếu một con rùa mai xanh nhưng không giết thịt mà đem thả con rùa xuống sông. Nào là Phan Lang bị chết đuối, xác giạt vào động rùa ở hải đảo. Linh Phi vợ vua biển Nam Hải lấy khăn dấu mà lau, thuốc thần mà đổ. Phan Lang sống lại. Linh Phi mở tiệc ở gác Triêu Dương để thết đãi Phan Lang, ân nhân cứu sống mình ngày xưa. Tình tiết Phan Lang gặp Vũ Nương tại bữa tiệc của Linh Phi. Vũ Nương khóc khi nghe Phan Lang nhắc lại nhà cửa, phần mộ của tiền nhân. Tình tiết Vũ Nương gửi Phan Lang chiếc hoa tai vàng và dặn chồng lập đàn tràng ở bến Hoàng Giang. Hình ảnh Vũ Nương ngồi kiệu hoa, phía sau có năm mươi chiếc xe cờ tán võng lọng rực rỡ đầy sông, lúc ẩn, lúc hiện... là những chi tiết hoang đường, nhưng đã tô đậm nỗi đau của người phụ nữ bạc mệnh... yên phận hẩm hiu, và có giá trị tố cáo lễ giáo phong kiến vô nhân đạo. Câu nói của ma Vũ Nương giữa dòng sông vọng vào: "Đa tạ tình chàng, thiếp chẳng thể trở về nhân gian được nữa" đã làm cho giá trị nhân đạo của truyện thêm phần bi thiết. Nỗi ân tình của Vũ Nương đã được minh oan và giải tỏa? nhưng âm - dương đã đôi đường cách trở, nàng chẳng thể trở lại dương gian, chẳng bao giờ còn được làm vợ, làm mẹ nữa. Bé Đản mãi mãi là đứa con mồ côi mẹ.

Tóm lại, Vũ Nương là một người con gái dung hạnh mà bạc mệnh. Nguyễn Dữ đã kể lại cuộc đời oan khổ của nàng với bao tình xót thương sâu sắc. Tuy mang yếu tố hoang đường, nhung áng văn "Chuyện người con gái Nam Xương" giàu giá trị nhân đạo. Nhân vật Vũ Nương là một điển hình cho bi kịch của người phụ nữ trong gia đình và xã hội. Người đọc càng thêm xúc động khi nhớ lại vần thơ của vua Lê Thánh Tông trong bài "Lại bài viếng Vũ Thị”:

... "Chứng quả đã đôi vầng nhật nguyệt,

Giải oan chẳng lọ mấy đàn tràng..."

Vũ Nương là người phụ nữ thuỷ mị , nét nha , tư dung tốt đẹp.

* Vũ Nương là người vợ thuỷ chung :

- Khi chồng ở nhà : Hiểu rõ tính chống hay ghen , đối với vợ lại phòng ngừa quá sức , Vũ Nương hết mực giữ gìn khuôn phép , cư xử dịu dàng , đúng mực nên vợ chồng chưa từng xảy ra bất hoà .

- Khi tiễn chàng Trường đi lính :

+ Nàng không trông mong vinh hiển mà chỉ cầu mong chồng “ngày về mang theo được hai chữ bình yên” .

+ Nàng cảm thông và lo lắng trước những gian nan nguy hiểm mà chồng sẽ phải chịu đựng nơi chiến trận  “chỉ e việc quân khó liệu thế giặc khôn lường”

+ Bày tỏ sự khắc khoải , nhớ nhung da diết của mình : “ Nhìn trăng soi thành cũ lại sửa soạn rét , ….trông liễu rủ bãi hoang, lại thổn thức tâm tình thương người đất thú”

- Những ngày tháng xa chồng :

+ Nhờ chồng da diết, khắc khoải , triền miên theo thời gian ( bướm lượn đầy vườn , mây che kín núi ... )

+ Một mực thủy chung “cách biệt ba năm giữ gìn một tiết”  đợi chờ ngày chồng trở về

+ Đêm đêm trỏ bóng mình trên vách nói với con đó là cha Đản `->` vơi đi nỗi nhớ chồng , thể hiện sự gắn bó của nàng với chồng như hình với bóng và khát khao sum họp gia đình .

- Khi bị nghi oan :

+ Nàng nhân nhục , cố hàn gắn tình cảm vợ chồng đang có nguy cơ tan vỡ ( lời thoại 1 )

+ Nàng đau đớn thất vọng khi bị đối xử bất công , khi hạnh phúc gia đình tan vỡ ( lời thoại 2 )

+ Lời độc thoại trước trời cao ở bến Hoàng Giang : lời thề ai oán và phẫn uất , quyết lấy cái chết để chứng minh cho sự thủy chung của mình ( lời thoại 3 )

- Sống ở thuỷ cung : Nàng vẫn nặng tình với chàng Trường ( khi nghe Phan Lang kể về chồng con , " nàng rơm rớm nước mắt " luôn mong có ngày được trở về ) .

* Vũ Nương là người con dâu hiếu thảo : + Thay chồng chăm sóc mẹ .

+ Mẹ chồng ốm , nàng bốc thuốc , lễ bái , nói lời ngọt ngào khuyên lơn .

+ Mẹ chồng mất nàng hết lòng thương xót , lo việc mua chay như với cha mẹ để .

+ Lời trăng trổi của mẹ chồng : “Xanh kia quyết chẳng phụ con cũng như con đã chẳng phụ mẹ " là một lời đánh giá khách quan nhân cách và công lao của Vũ Nương đối với gia đinh chồng , chứng minh tấm lòng hiếu thảo hết mực của nàng.

* Vũ Nương là người mẹ hiểu biết và yêu thượng con : Nàng hết lên chăm sóc và nuôi dạy con , không muốn con thiếu vắng tình cha nên đã chỉ vào bóng minh và nói đó là cha Đản `->` lời nói dối đầy yêu thương.

* Vũ Nương là người phụ nữ trọng nhân phẩm và nghĩa tình :

- Khi bị chồng nghi oan : Chọn cái chết để tự minh oan cho mình , để bảo vệ nhân phẩm của người phụ nữ.

- Khi ở dưới thủy cung :

+ Tuy sống trong nhung lụa nhưng luôn nhớ về chồng con , vẫn nặng lòng với quê hương.

+ Dù sống ở thế giới khác vẫn khát khao được phục hồi danh dự.

+ Nàng thương chồng con nhưng vẫn không quay trở về bởi “cảm ơn đức của Linh Phi , đã thề sống chết cũng không bỏ”

`->` Vũ Nương mang trong minh truyền thống của người phụ nữ Việt Nam `->` Nhà văn tỏ thái độ trân trọng ,  ca ngợi nàng