CTLHN: Nhà nước thực dân, phong kiến : Trước khi thực dân Pháp xâm lược nước ta. Nhà nước phong kiến đã trải qua một quá trình hình thành và phát triển lâu dài, có những đóng góp tích cực đối với sự phát triển của dân tộc trong một thời kì lịch sử nhất định. Đến khithực dân Pháp xâm lược nước ta và thiết lập chế độ cai trị trực tiếp, hình thức bên ngoài là tồn tại hai bộ máy chính quyền của thực dân và phong kiến , nhưng trên thực tế Nhà nước phong kiến chỉ là bình phong che đậy cho bộ máy Nhà nước thực dân, vua quan phong kiến trở thành tay sai của đế quốc. Bộ máy Nhà nước thực dân là sản phẩm do đế quốc Pháp nặn ra nhằm mục đích thống trị, áp bức nhân dân Việt Nam. Nguỵ trang lên bề ngoài Nhà nước thực dân là những “ thống sứ”. “ công sứ”, có sứ mệnh “ khai hoá văn minh” đối với thuộc địa, nhưng thực chất đó là một nền chuyên chế thực dân hà khắc. Tính chất phản dân chủ của Nhà nước thực dân thể hiện trong cả tổ chức và hoạt động của nó. Khi quyền lực chính trị tập trung vào tay các quan thực dân thì chúng tha hồ lộng hành đàn áp, bóc lột nhân dân Đông Dương. Việc điều hành mọi mặt hoạt động trong đời sống xã hội thuộc đị đều theo ý chí chủ quan của quan lại thực dân, không hề có đạo luật hay cơ chế kiểm soát quyền lực chế ước. Chính quyền thực dân không hề biết đến quyền con người, quyền dân chủ ở một xứ thuộc địa như Đông Dương. - Nhà nước tư sản : Sau khi thắng lợi thì giai cấp tư sản đã tranh cướp hết thành quả của nhân dân lao động. Quần chúng cần lao vẫn trong tình cảnh cực khổ, bị chủ bóc lột thậm tệ, nên tiếp tục nuôi chí làm cách mạng lật đổ chủ nghĩa tư bản. - Nhà nước XHCN : Nhà nước của dân, do dân và vì dân; một nhà nước thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính dân tộc và tính nhân dân; một nhà nước thật sự vững mạnh trong sạch, có hiệu lực và hiệu quả. Nói chung các Nhà nước nào cũng đều được xây dựng trên tư tưởng chính trị và pháp lí. Tuy nhiên luật pháp của chế độ dân chủ cộng hoà khác xa luật pháp của chế độ xã hội phong kiến cũng như tư bản. Nó không phải là vũ khí của giai cấp công nhân thống trị xã hội, dùng để trừng trị các giai cấp khác, nó cũng không phục vụ lợi ích cho riêng một tầng lớp người nào, mà nó phục vụ cho lợi ích của toàn dân.
