Hoàng Lê nhất thống chí là một tác phẩm văn xuôi chữ Hán nổi tiếng trong nền văn học lịch sử Việt Nam. Tác phẩm không chỉ kể lại một cách khách quan mà còn chứa đựng trong đó nhiều nghệ thuật đặc sắc gây ấn tượng với mọi độc giả. Đây là cuốn tiểu thuyết lịch sử được Ngô gia văn phái ghi lại. Các tác giả đều thuộc họ Ngô ở Thanh Oai Hà Tây, trong đó có hai tác giả chính là Ngô Thì Chí và Ngô Thì Du.
Hoàng Lê nhất thống chí đã dựng lên một bức tranh toàn cảnh lịch sử trong những năm cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX ghi chép lại sự thống nhất của nhà Lê. Tác phẩm được chia làm 17 hồi. Đầu mỗi hồi là hai câu thơ bảy tiếng, kết hồi cũng là hai câu thơ.
Tóm tắt hồi thứ 14
https://thuthuat.taimienphi.vn/gioi-thieu-mot-vai-net-ve-hoang-le-nhat-thong-chi-va-tom-tat-hoi-thu-14-41701n.aspx
Quân Thanh đã kéo đến Thăng Long, Ngô Văn Sở - vị tướng của Tây Sơn phải rút lui về Tam Điệp. Nghe tin, Quang Trung đã rất tức giận, đã họp bàn tướng sĩ và cầm quân đi ngay. Quang Trung đã quyết định lên ngôi vua sau ý kiến của các tướng. Ngày 25 tháng Chạp ông đã tập hợp quân đưa quân ra Bắc đánh quân Thanh. Dọc đường ra Bắc, ông mở các cuộc duyệt binh huấn luyện, đưa ra các chiến thuật, mở tiệc khao quân vào 30 tháng Chạp. Đưa ra lời hẹn mùng 7 sẽ thắng và ăn mừng ở Thăng Long. Sớm hơn dự kiến, đội quân của Quang Trung đã hoàn thành nhiệm vụ trước hai ngày, đã tiến về Thăng Long vào ngày mùng 5. Tướng Thanh Tôn Sĩ Nghị tháo chạy về nước, vua Lê Chiêu Thống cùng gia đình rơi vào tình cảnh thảm hại.
