Trong văn bản "Cổng trường mở ra", tác giả Lý Lan không chỉ gửi gắm những thông điệp về ngày đi học của học sinh mà còn khẳng định vai trò của người mẹ trong cuộc sống của mỗi người con. Thật vậy, trước ngày tựu trường trọng đại của con, người mẹ đã tràn ngập những bâng khuâng, lo lắng và trằn trọc. Mẹ vui vì con đã biết và nhận thức được mình sắp sửa đi học, sắp sửa "gánh vác một sự nghiệp lớn trên vai" nên con đã giúp mẹ dọn dẹp. Cả đêm trước ngày tựu trường của con, mẹ đã chẳng thể nào mà chợp mắt được. Những lo lắng, xao xuyến làm mẹ trằn trọc cả đêm vì ngày mai là ngày con của mẹ đi học, bước sang một ngưỡng cửa trọng đại mới. Sự thao thức này xuất phát từ chính sự quan tâm và tình yêu người mẹ dành cho con. Trong cuộc sống, người mẹ nào cũng luôn dành những tình cảm vô bờ biến cho con cái của mình. Và khi đưa con đến cổng trường, người mẹ trong văn bản lại thả tay để con tự khám phá thế giới mới. Một hành động tưởng chừng như hết sức vô lý nhưng lại xuất phát từ tình cảm sâu thẳm trong tim. Mẹ muốn con tự khám phá thế giới tuyệt diệu của trường lớp. Và mẹ sẽ là nguồn động lực, cổ vũ con can đảm; con thoải mái tự do khám phá thế giới mới mà vẫn luôn có mẹ ở bên. Tóm lại, người mẹ trong văn bản "Cổng trường mở ra" là người mẹ có tình yêu thương con sâu sắc như bao bà mẹ khác.

Chị Dậu là một người yêu thương chồng con tha thiết, đảm đang, hiền dịu và tháo vát nhưng có sức sống mạnh mẽ, có tinh thần phản kháng tiềm tàng. Sau khi a Dậu bị trói và cùm kẹp ở ngoài đình làng , bị bọn người nhà Hào Lí khiêng về. Chị đã nấu cháo, quạt cho nguội cháo rồi đi rón rén, ngồi xem chồng ăn có ngon miệng không. Qua đó, thể hiện chị Dậu là người phụ nữ đảm đang, dịu dàng và tận tụy hết lòng yêu thương chăm sóc chồng. Anh Dậu vừa được cứu, chưa tỉnh lại, bưng bát cháo được đưa lên miệng chưa kịp húp thì bọn cai lệ và người nhà lý trưởng  từ ngoài sầm sập xông vào. Lúc đầu chị đã hết sức lễ phép, nhã nhặn vì chị biết chúng là “người nhà nước” còn chồng chị là kẻ cung đinh có tội. Chị ” run run” xin khất rồi vẫn tha thiết van nài. Đến lúc cai lệ sầm sập đến chỗ anh Dậu định trói, chị xám mặt chạy đến đỡ tay hắn  và năn nỉ ” cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được một lúc ông tha cho”, nhưng đến khi chính mình bị đánh , chị Dậu tức quá không thể chịu được, liều mạng cự lại bằng lí xưng hô ngang hàng, chị đứng lên và nói: ” chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ”. Cai lệ tát vào mặt chị rồi hắn cứ nhảy vào chói anh Dậu, chị nghiền hai hàm răng: ” mày trói ngay chồng bà đi, mà cho mày xem”. chị đã đứng lên với niềm căm phẫn ngùn ngụt tư thế đứng trên đầu kẻ thù đè bẹp đối phương đấu lực với chúng, bằng tất cả sức mạnh của lòng căm thù tức giận ấy, chị Dậu đã túm lấy cổ tên cai lệ ấn dúi ra cửa, lần lượt, người đàn bà lực điền này đã quật ngã tên cai lệ và người nhà lý trưởng. Trước những hành động hung bạo, độc ác, đểu cáng của bọn hào lý tham lam hống hách chị Dậu đã vùng dậy đứng lên đấu tranh để bảo vệ mạng sống cho chồng. Chị Dậu mang vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam, tiêu biểu cho tầng lớp phụ nữ nông dân giàu sức sống dưới ách áp bức của chếđộ nửa thực dân nửa phong kiến khi chưa bắt gặp ánh sáng Đảng.