1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
Hinh 24. Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt Trời vào các ngày hạ chí và đông chí
– Trong khi quay quanh Mặt Trời, thì Trái Đất có lúc nửa cầu bắc, có lúc ngả nửa cầu Nam về phía Mặt Trời.
– Do đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái Đất nên các địa điểm ở nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam có hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ.
– Hiện tượng ngày đêm dài ngắn ở những địa điểm có vĩ độ khác nhau, càng xa xích đạo về phía 2 cực càng biểu hiện rõ.
– Các địa điểm nằm trên đường xích đạo quanh năm có ngày, đêm dài ngắn như nhau.
Hinh 25. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau
2. Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
| Ngày | Vĩ độ | Số ngày có ngày dài 24h | Số ngày có đêm dài 24h | Mùa |
| 22/6 | 66o33’B 66o33’N | 1 | 1 | Hạ, Đông |
| 22/12 | 66o33’B 66o33’N | 1 | 1 | Đông, Hạ |
| 21/3-23/9 | Cực Bắc Cực Nam | 186 (6 tháng) | 186 (6 tháng) | Hạ, Đông |
| 23/9-21/3 | Cực Bắc Cực Nam | 186 (6 tháng) | 186 (6 tháng) | Đông, Hạ |
| Kết luận | Mùa hè 1 – 6 tháng | Mùa đông 1 – 6 tháng | |
– Đường biểu hiện truc nằm nghiêng trên mặt phẳng Trái Đất 66o33’
– Đường phân chia sáng – tối vuông góc vưói mặt phẳng Trái Đất.
+ Vào ngày 22-6 (hạ chí) ánh sáng Mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến 23o27′ Bắc, trên đường chí tuyến Bắc.
+ Vào ngày 22-12 (đông chí) ánh sáng Mặt trời chiếu thẳng vào mặt đất ở vĩ tuyến 23o27′ Nam, trên đường chí tuyến Nam.
