* 1945-giữa những năm 60
- các nước giành được đl: indonesia(17.8.1945); VN(2.9.1945);Lào (12.10.1945)
- 17 nước châu Phi tuyên bố đl (1960)
_cmnd Cuba do Phiden lãnh đạo giành thắng lợi(1.1.1959)
- nhiều nước Nam Á và Bắc Phi liên tiếp nổi dậy đấu tranh: Ấn Độ (1946-1950), Ai Cập(1952), An-Giê-ri (1954-1962)
=>hệ thống thuộc địa của cnđq cơ bản bị lật đổ
* những năm 60- 70
-4.1974 ách thống trị của Bồ Đào Nha bị lật đổ, chính quyền ms trao trả tự do cho các nước: ghinebitsao, modambit,angola
=> thắng lợi quan trọng trong phong trào gpdt ở châu Phi
*giữa 70 - giữa 90
cuối những năm 70, rodedia Tây Nam Phi và CH Nam Phi đấu tranh xóa bỏ apacthai
- chính quyền người da đen thành lập
-chế độ phân biệt chủng tộc bị xóa bỏ
=> hệ thống thuộc địa của CNĐQ hoàn toàn sụp đổ