Câu 1:
1. Chiến tranh thế giới thứ nhất:
a. _ Nguyên nhân gián tiếp:
+ Mâu thuẫn vốn có giữa các nước đế quốc cầm đầu ở châu Âu về sự phát triển không đồng đều
+ Sự phân chia không tương xứng về thuộc địa giữa các nước đế quốc. Anh và Pháp (các nước đế quốc già) chiếm hầu hết các thuộc địa. Trong khi Đức, Mĩ (các đế quốc trẻ) lại ít thuộc địa
_ Nguyên nhân trực tiếp:
+ Ngày 28 tháng 6 năm 1914, thái tử Áo-Hung bị phần tử người Serbia ám sát. Đây được coi là sự kiện “giọt nước tràn ly” để các nước đế quốc tranh giành và phân chia lại thuộc địa trên thế giới.
b. Hậu quả của chiến tranh thế giới thứ nhất:
Sau thời gian căng thẳng chiến đấu giữa hai phe Liên minh và Hiệp ước, cuối cùng phe Liên minh đã thất bại, gây nên những hậu quả nghiêm trọng, những thiệt hại vô cùng nặng nề cho các nước tham gia.
- Thảm họa cho nhân loại: Với 10 triệu người hi sinh, 20 triệu người bị thương
- Nhiều địa danh bị phá hủy, thành phố, làng mạc bị tàn phá gây thiệt hại nhiều tỷ đô la
- Bản đồ thế giới bị phân chia lại, các nước thắng trận thu lợi lớn
- Nhiều nước châu Âu đã trở thành con nợ của nước Mỹ
- Cuộc chiến sự này thực sự không giải quyết được mâu thuẫn giữa các nước đế quốc mà còn khiến mâu thuẫn đó dâng ngày một cao hơn.
- Cách mạng vô sản dẫn đến cao trào, nhân dân lao động ở nhiều thuộc địa thức tỉnh và nhận thức được việc đấu tranh.
- Các nước châu Âu bị tụt hậu, mất đi vai trò đang đảm đương trong 300 năm qua, chuyển dần sang cho Bắc Mỹ
- Kết cục của chiến tranh thế giới thứ nhất và trật tự sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
=> Ba nước Anh Pháp Mỹ mở rộng thêm nhiều thuộc địa, trong khi Đức mất hết các thuộc địa
=> Từ chính trong cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất này, Cách mạng Nga đã phát triển mạnh mẽ và dẫn đến thành công. Như vậy, hậu quả của chiến tranh thế giới thứ nhất gây nên là vô cùng to lớn.
c. Tính chất của cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất:
Để hiểu rõ hơn về hậu quả của cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất, chúng ta cần nắm được tính chất, bản chất của chiến sự này:
- Đây là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa giữa các nước tham chiến
- Là cuộc chiến giành quyền lợi và thuộc địa của các nước đế quốc, tuy nhiên chỉ mang lại lợi nhuận cho giai cấp tư sản
- Là cuộc chiến xâm lược nhằm đánh chiếm thuộc địa, lãnh thổ của đối phương
2. Chiến tranh thế giới thứ hai:
- Nguyên nhân sâu xa:
+ Do tác động của quy luật phát triển không đều về kinh tế và chính trị giữa các nước tư bản trong thời đại đế quốc chủ nghĩa.
+ Sự phát triển không đều đó đã làm cho so sánh lực lượng trong thế giwois tư bản thay đổi căn bản, làm cho việc tổ chức và phân chia thế giới theo hệ thống hòa ước Vecsxai-Oa-sinh-tơn sau Chiến tranh thế giới thứ nhất không còn phù hợp nữa.
+ Điều đó nhất định phải đưa đến một cuộc chiến tranh mới giữa các nước đế quốc để phân chia lại thế giới.
- Nguyên nhân trực tiếp
+ Do cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới (1929-1933) đã làm những mâu thuẫn trên thêm sâu sắc, dẫn đến sự ra đời và lên cầm quyền của chủ nghĩa phát xít ở một số nước, với ý đồ gây chiến tranh phân chia lại thị trường thế giới.
- Thủ phạm gây ra chiến tranh: là phát xít Đức, Italia, Nhật nhưng các cường quốc phương Tây với chính sách dung túng, nhượng bộ đã tạo điều kiện cho phe phát xít gây ra chiến tranh.
- Tính chất của chiến tranh:
+ từ năm 1939-1941 (trước khi Liên Xô tham chiến): là cuộc chiến tranh đế quốc xâm lược phi nghĩa.
+ Từ năm 1941-1945 (sau khi Liên Xô tham chiến): là cuộc chiến tranh chính nghĩa chống chủ nghĩa phát xít, bảo vệ hòa bình thế giới.
- Hậu quả:
+ Chiến tranh kết thúc với sự thất bại hoàn toàn của khối phát xít: Đức - Ý - Nhật.
+ Đây là cuộc chiến tranh lớn nhất, khốc liệt nhất, tàn phá nhất trong lịch sử loài người. Hơn 60 triệu người chết, hơn 90 triệu người bị thương - tàn tật, thiệt hại vật chất = thiệt hại của các cuộc chiến tranh 1000 năm trước đó.
3. CTTGT1 là cuộc chiến tranh phi chính nghĩa. Tuy kết thúc là phe Liên Minh thất bại, phe Hiệp ước thắng lợi song cả 2 phe đều chịu những tổn hại vô cùng lớn về cả người lẫn của. Sau CTTGT1 có khoảng 10tr người chết, 20tr người bị thương, tiêu tốn hơn 8,5 tỷ đôla. Nhìn vào những số liệu này chúng ta cần phải nhận thức được rằng chiến tranh gây ra hậu quả lớn như thế nào từ đó việc bảo vệ và duy trì hoà bình trên toàn thế giới là cần thiết như thế nào
Bài 2:
- Hoàn cảnh:
+ 1921 sau khi nội chiến chấm dứt, nước Nga Xô Viết bước vào thời kì hòa bình xây dựng chế độ mới gặp nhiều khó khăn: chiến tranh tàn phá nặng nề..., khủng hoảng chính trị... Chính sách cộng sản thời chiến không còn phù hợp...
+ 3/1921 Đảng Bônsêvich Nga quyết định chuyển từ Chính sách cộng sản thời chiến sang chính sách kinh tế mới (NEP) do Lê nin đề xướng...
- Nội dung:
+ Nông nghiệp: Thay thế chế độ trưng thu lương thực thừa bằng thu thuế lương thực. Thuế lương thực nộp bằng hiện vật...
+ Công nghiệp: Nhà nước tập trung khôi phục CN nặng, tư nhân hóa những xí nghiệp dưới 20 công nhân, khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư vào Nga. Nhà nước nắm các ngành chính kinh tế chủ chốt.
+ Thương nghiệp và tiền tệ: Tư nhân được tự do buôn bán, trao đổi, nhà nước mở lại các chợ, phát hành đồng rúp mới năm 1924.
- Tác dụng:
+ Với chính sách này nhân dân Xô viết vượt qua những khó khăn to lớn, phấn khởi sản xuất và hoàn thành công cuộc khôi phục kinh tế, chỉ trong một thời gian ngắn nền kinh tế quốc dân nước Nga đã có những chuyển biến rõ nét....
+ Cho đến nay chính sách kinh tế mới còn để lại nhiều bài học kinh nghiệm đối với công cuộc xây dựng CNXH ở một số nước trên thế giới như cải cách ở Trung Quốc (1978), đổi mới ở Việt Nam (1986)
