Muốn biết $1$ tế bào sống hay chết ta có thể quan sát sự thay đổi của co nguyên sinh và phản co nguyên sinh trong các môi trường khác nhau
* Thí nghiệm:
- Nếu tế bào sống khi đưa vào môi trường ưu trương sẽ co nguyên sinh và đưa vào môi trường nhược trương sẽ phản co nguyên sinh
- Ngược lại tế bào đã chết sẽ không quan sát được hiện tượng trên