* Lời đối thoại giữa chị dậu và cai lệ và chị Dậu :
+ Lúc đầu ( tình thế tức nước ) :
- Chị Dậu cầu xin tha thiết và xưng hô " ông - cháu " .
- Tên cai lệ hung hăng, hống hách xưng " thằng - ông " và chỉ vào mặt chín Dậu, trợn tròn con mắt , đấm đấm bịch vào ngực chị.
+ Về sau ( tình thế vỡ bờ ) :
- Chị Dậu xưng " ông - tôi " và lúc sau xưng " mày - bà " ; chống trả với tên cai lệ, người nhà lí trưởng quyết liệt.
- Tên cai lệ chạy đến đánh chị Dậy nhưng bị chị đánh thảm hại, không nói được lời nào.
* Tình cảnh gia đình chị :
- Gia đình chị Dậu thuộc hạng nhất nhì trong hạng cùng đinh.
- Mẹ và em chồng chị Dậu mất sớm, anh Dậu ốm đau mấy tháng, đàn con thơ nheo nhóc.
- Một mình chị phải làm trụ cột gia đình, gồng mình lên để xoay sở nộp đủ tiền thuế sưu ( chị phải bán gánh khoai, đàn chó con chưa mở mắt, đứa con 7 tuổi ).
`=>` Tình cảnh gia đình chị Dậu vô cùng nghèo khổ, cùng quẫn, bế tắc, cùng đường, nguy hiểm, bi thương và không có lối thoát an toàn.