. Phân biệt nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính:
NHẬN THỨC CẢM TÍNH
Là hoạt động tâm lý bậc thấp của con
người và động vật, chỉ phản ánh được
những đặc điểm bên ngoài của sự vật
hiện tượng.
Chỉ xảy ra khi có sự tác động trực tiếp
vào các cơ quan cảm giác, thường xảy ra
trong 1 thời gian rất ngắn hoặc ngay lập
tức
Các hình ảnh phản ánh được thể hiện
dưới dạng các hình ảnh cụ thể
Chịu sự ảnh hưởng của các yếu tố vô
thức, bản năng và di truyền
NHẬN THỨC LÝ TÍNH
Chỉ có ở con người, không có ở động vật,
phản ánh những cái bên trong thuộc về
bản chất có tính quy luật, phản ánh những
cái mới, những cái chưa biết.
Được thực hiện một cách từ từ, lâu dài
chứ không ngắn và tức khắc như trong
nhận thức cảm tính.
Sự phản ánh bao giờ cũng có mục tiêu, có
ý thức. được biểu hiện dưới các dạng
hình ảnh trừu tượng.
Được tiến hành một cách gián tiếp thong
qua ngôn ngữ: nói, viết, hình ảnh.
2. ý nghĩa đối với đời sống:
- Ý nghĩa của nhận thức cảm tính (bao gồm cảm giác và tri giác) đối với đời sống:
+ cảm giác : các cơ quan cảm giác giúp chúng ta nhận biết được sự muôn màu, muôn
vẻ của thế giới xung quanh, biết được các âm thanh, màu sắc, mùi vị, nhiệt độ, độ
lớn…Nhờ các cơ quan cảm giác mà cơ thể con người tiếp nhận được những thông tin
phong phú về hiện thực, cảm giác giúp cho con người định hướng trong hành vi,
hành động, hoạt động. và cảm giác nhiều khi tạo nên ở chúng ta một năng lực đặc
biệt- đó chính là tính nhạy cảm. tính nhạy cảm giúp cho con người định hướng 1
cách nhanh chóng trong hoạt động cũng như trong giao tiếp, nó làm cho con người
trở nên tinh vi, nhạy bén và tế nhị.
+ tri giác : có vai trò quan trọng trong đời sống của con người, trên cơ sở phản ánh
thế giới 1 cách đầy đủ, hoàn chính hơn cảm giác. tri giác giúp cho con người định
hướng được nhanh chóng và chính xác hơn về thế giới. hình ảnh tri giác giúp cho con
người điều chỉnh một cách hợp lý về hành động của mình trong thế giới và phản ánh
thế giới có lựa chọn và mang tính ý nghĩa. Quan sát là sự tri giác có mụcđích, có chủ
định, có kế hoạch cung cấp cho con người những thong tin cần thiết trong lĩnh vực tư
duy nói chung và trong khoa học nói riêng.
- Ý nghĩa của nhận thức lý tính (bao gồm tư duy và trừu tượng) đối với đời
sống:
+ tư duy : giúp chúng ta nhận thức về thế giới 1 cách sâu sắc hơn,khám phá ra
những quá trình, những quy luật mới mẻ, phản ánh sâu sắc và đúng đắn sự vật,
giúp con người hiểu đầy đủ và toàn diện hơn về sự vật, giúp con người mở rộng
đến vô hạn năng lực của mình.
+ tưởng tượng: đóng vai trò quan trọng bất kỳ hoạt động nào của con người,
tưởng tượng giúp cho con người định hướng hoạt động của mình bằng cách xây
dựng trước mô hình tâm lý về kết quả cuối cùng của hoạt động và đảm bảo việc
thành lập chương trình đi đến kết quả đó.
Tưởng tượng phong phú là phẩm chất của tư duy sáng tạo, là yếu tố cần thiết để
phát minh, sáng chế ra các sản phẩm mới. tưởng tượng ra những hình ảnh, mẫu
người lý tưởng là điều kiện quan trọng cho sự hình thành và phát triển nhân cách.
