Trong tự nhiên thì việc thụ phấn cho hoa có thể diễn ra theo một số cách:
- tự thụ phấn: hoa đậu hà lan, -. hoa có cấu tạo thích nghi để hạt phấn từ bao phấn tự rơi lên đầu nhụy.
- nhờ gió: lúa, ngô,..
- nhờ nước: cây sống trong nước.
- nhờ côn trùng: ong, chim, bướm, -
Trong trồng trọt, con người có thể chủ động thụ phấn cho cây để tăng hiệu quả thụ phấn hay thực hiện các phép lai bằng cách dùng tăm hoặc chổi lông lấy hạt phấn rồi chuyển sang đầu nhụy.