“Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình”, đó là lời dạy của Bác Hồ dành cho thiếu nhi Việt Nam trong những ngày kháng chiến đấu chống quân xâm lược. Thực hiện theo lời dặn dò của Bác Hồ kính yêu, thiếu nhi chúng ta đã có những việc làm dũng cảm, anh hùng, không sợ nguy hiểm. Bài thơ Lượm của nhà thơ Tố Hữu đã cho người đọc thấy được hình ảnh của cậu bé gan dạ, quả cảm: Lượm.

         Cậu bé Lượm được theo các chú bộ đội làm liên lạc trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Đó là một cậu bé có thật trong lịch sử và đi vào thơ ca bằng sự cảm phục của nhà thơ Tố Hữu. Tác giả đã kể lại câu chuyện về Lượm bằng thơ, thể thơ bốn chữ, với giọng điệu hồn nhiên, vui tươi, lại có khi xót xa, đau đớn.

         Mở đầu bài thơ, tác giả đã tái hiện lại cuộc gặp gỡ đáng nhớ trong thời gian cấp bách: “Ngày Huế đổ máu”. Đó là ngày Huế phải gồng mình trước chiến tranh, ngăn chặn bước châm xâm lược của giặc. Vậy mới thấy trong hoàn cảnh khó khăn ấy, cậu bé nhỏ nhắn hiện lên thật anh hùng. Anh hùng nhưng trang phục của cậu lại đơn sơ vô cùng:

“Chú bé loắt choắt

Cái xắc xinh xinh

Cái chân thoăn thoắt

Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch

Mồm huýt sáo vang

Như con chim chích

Nhảy trên đường vàng…”

           Những từ láy “loắt choắt”, “xinh xinh”, “nghênh nghênh” cho ta thấy cậu bé thật hồn nhiên, tinh nghịch và nhanh nhẹn cùng một chút đáng yêu của tuổi thiếu nhi. Có lúc cậu lại tinh nghịch “cười híp mí”, có lúc lại ngượng ngùng làm “má đỏ bồ quân”… trông cậu bé ấy như con chim bé nhỏ, lúc nào cũng tung tăng, ríu rít, hớn hở trên chặng đường liên lạc:

            Xem thêm:  Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn

“Cháu đi liên lạc

Vui lắm chú à

Ở đồn Mang Cá

Thích hơn ở nhà”

            Cậu bé thật gan dạ! Niềm vui của cậu bé ở đồng Mang Cá có thể chính là niềm vui khi nghe được thông tin, biết được một bí mật của giặc để góp vào chiến công của cô chú bộ đội. Câu chuyện về cậu bé Lượm có lẽ sẽ tiếp tục được mở ra với nhiều câu thơ vui tươi, khỏe khoắn. Thế nhưng:

“Một hôm nào đó

Như bao hôm nào

Chú đồng chí nhỏ

Bỏ thư vào bao

Vụt qua mặt trận

Đạn bay vèo vèo

Thư đề thượng khẩn

Sợ chi hiểm nghèo”

           Chiến trường ác liệt nhưng Lượm vẫn xung phong vào bom đạn thực hiện nhiệm vụ quan trọng mà các chú giao phó. Chuyến đi ấy cũng chính là chuyến đi cuối cùng của cậu bé:

“Bỗng lòe chớp đỏ,

Thôi rồi Lượm ơi!”

            Sự nhanh nhẹn của cậu bé trẻ tuổi không thể vượt qua làn mưa đạn của quân thù. Tác giả không nói cậu bé hy sinh, chỉ dùng từ “thôi rồi” để bật thành tiếng nấc nghẹn ngào, xót thương và cảm phục trước sự hy sinh của người chiến sĩ nhỏ tuổi. Nhưng Lượm không chết, không hy sinh. Tố Hữu đã gửi gắm linh hồn của cậu bé vào đất mẹ:

“Cháu nằm trên lúa

Tay nắm chặt bông

Lúa thơm mùi sữa

Hồn bay giữa đồng…”

              Lượm đã hóa thành lúa, thành mùi sữa, thành linh hồn gửi vào thiên nhiên, đất mẹ. Ra đi nhưng lại giống như cuộc hành trình quay lại. Ra đi nhẹ nhàng, tự một giấc ngủ bên vòng tay mẹ vỗ về. Để rồi hình ảnh cậu bé lại được hiện lên ở hai khổ thơ cuối, như một lời khẳng định rằng hình ảnh nhỏ nhắn, xinh xinh cùng dáng điệu thoăn thoắt của người chiến sĩ nhỏ đã sống trong trái tim của tất cả mọi người.

  Ớ nước ta, ai cũng biết rất nhiều những anh hùng đã hi sinh đố bảo vộ và giành lại độc lập cho đất nước. Nhưng trong số các anh hùng đó, người mà em và bao các bạn thiếu nhi như em rất thán phục và cần noi gương chính là nhân vật Lượm trong văn bản Lượm của nhà thơ Tố Hữu.

  Lượm là một cậu bé thanh mảnh, nhỏ nhắn. Cậu có đôi chân thật nhanh nhẹn. Đặc biệt, Lượm luôn đội chiếc mũ ca lô trên đầu, lệch về một phía trông thật ngộ nghĩnh và đáng yêu. Chú liên lạc này luôn đeo một cái xắc xinh xinh trôn vai trông rất ra dáng “cán bộ”. Đó cũng là một cậu bé rất yêu đời. Miệng cậu luôn huýt sáo như những con chim chích đang hót vang lưng trời. Tuy công việc của người chiến sĩ nhỏ rất nguy hiểm nhưng cậu rất yêu thích công việc mà mình đã lựa chọn. Lượm rất lạc quan trong khi. làm nhiệm vụ. Cậu nhảy nhót trên đường, vừa đi, vừa nhảy, cười tít cả hái mắt. Ngày qua ngày, Lượm như một con chim đang hướng tới mặt trời rực rỡ.

  Lượm không nề nguy hiểm. Cậu đã vượt qua bom đạn để đưa những bức thư khẩn cực kỳ quan trọng cho các đơn vị khác. Rồi cho đến một ngày, Lượm đi liên lạc trên một con đường làng quê vắng vẻ. Những bông lúa chín vàng đã làm Lượm ngây ngất trong mùi thơm ngọt ngào. Cái mũ ca lô của chú bé nhấp nhô trên đồng. Lượm bị phát hiện, thế là những tiếng súng vang lên. Đạn bay vun vút như đan chéo vào nhau đuổi theo chú bé. Lươm chạy như bay nhưng vẫn không tránh được những viên đạn của địch. Chứ bé ngã xuống, tay vẫn nắm chặt bông lúa thơm ngát.