Với kho tàng văn học đồ sộ của dân gian Việt Nam, sử thi là một thể loại văn học nổi tiếng nhất. Sử thi là những tác phẩm văn học được viết theo lối tự sự, mang nội dung những bức tranh rộng và hoàn chỉnh về đời sống nhân dân trong đó nhân vật trung tâm là các vị anh hùng, tù trưởng. Một số sử thi nổi tiếng như sử thi Xinh Nhã, sử thi Đăm Săn,... Trong số các tác phẩm nổi tiếng, tác phẩm được biết đến nhiều và rộng rãi nhất là sử thi Đăm Săn của dân tộc Ê -đê ở Tây Nguyên. Đoạn trích "Chiến thắng Mtao Mxây" kể lại chiến công oanh liệt của vị anh hùng Đăm Săn khi đánh thắng tù trưởng sắt để cứu vợ. Đoạn trích đã rất thành công khi khắc họa được hình tượng anh hùng Đăm Săn vẻ đẹp ngoại hình lẫn phẩm chất.
Sử thi là thể loại tự sự dân gian có quy mô lớn, ngôn ngữ có vần, nhịp, hình tượng hào hùng, hoành tráng kể về những biến cố trọng đại của cộng đồng. Về thể loại, sử thi có hai loại là sử thi thần thoại và sử thi anh hùng. Với sử thi Đăm Săn, đây là loại sử thi anh hùng tiêu biểu nhất của dân tộc Ê - để vùng Tây Nguyên. Sử thi đã tái hiện lại toàn bộ đời sống đầy biến động của người dân Ê - đê thời cổ đại qua hàng loạt những chiến công của người anh hùng Đăm Săn). Chiến công chính của chàng là dám chống lại cả tục “nối dây”, chặt cả cây thần smuk, chiến thắng các tù trưởng thù địch, làm cho buôn làng ngày càng giàu mạnh. Cuối cùng, chàng đã chết trong rừng Sáp Đen vì đi cầu hôn Nữ thần Mặt Trời, thể hiện khát vọng phóng túng của một tù trưởng anh hùng. Đam San chết nhưng đã có cháu của chàng nối tiếp con đường của cậu mình. Đoạn trích "Chiến thắng Mtao Mxây" nằm ở đoạn giữa của sử thi, kể lại chiến công oanh liệt của Đăm Săn khi đánh thắng tù trưởng sắt để cứu vợ, bảo vệ thành công sự ấm no, hòa bình cho dân làng.
Đầu tiên là vẻ đẹp bên ngoài của nhân vật Đăm Săn. Anh hùng Đăm Săn có giọng nói hào sảng, vang rộn khi ra lệnh cho tôi tớ chuẩn bị lễ vật cũng thần, mời tất cả buôn làng, ra lệnh đánh chiêng trong khắp buôn làng. Lời kêu gọi của Đăm Săn có sức mạnh hiệu triệu như một tiếng tuyên bố mở hội dõng dạc, vang vọng khiến cho cả núi rừng âm vang. Bên cạnh giọng nói uy lực, Đăm Săn còn sở hữu thân hình phi thường, vạm vỡ, đậm chất tự nhiên của vùng Tây Nguyên: "Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi to bằng ống bễ, sức chàng ngang sức voi đực, hơi thở chàng ầm ầm, tựa sấm dạy, chàng nằm sấp thì gẫy rầm rầm, chầng nằm ngửa thì gãy xà dọc. Chàng ăn không biết no, uống không biết say, trò chuyện không biết chán". Anh hùng Đăm Săn còn khoác trên mình bộ trang phục oai nghiêm thể hiện được sức mạnh uy quyền: "mình quấn chéo một tấm mềm chiến, tai đeo nụ, sát bên mình nghênh ngang đủ giáo gươm, đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch ăn hoa tre". Chàng Đăm Săn sở hữu nhiều của cải như chiêng đống, voi bầy, la nhiều, bạn bè như nêm, như xếp. các tù trưởng khác khiêng lễ vật kết thân, cả thần linh cũng biết tiếng tăm của chàng, đâu đâu cũng nghe danh Đăm Săn. Đâu chỉ mang vẻ đẹp oai phong, uy nghiêm mà Đăm Săn còn mang vẻ đẹp đậm chất lãng mạn. Đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa trên võng, tóc thả trên sàn, hứng tóc của chàng là một cái nong hoa. Qua vẻ đẹp bên ngoài Đăm Săn hiện lên vẻ đẹp tuyệt hảo. Vẻ đẹp được miêu tả bằng những mĩ từ giọng điệu sùng kính, thái độ ngưỡng mộ, tự hào kết hợp với các biện pháp nghệ thuật như so sánh, phóng đại. Người dân Tây Nguyên đã biến người anh hùng của họ thành một vị thần với tất cả sức mạnh hội tụ từ núi rừng và vũ trụ.
Trong cuộc chiến đấu, vẻ đẹp của Đăm Săn cũng hiện lên thật oai hùng. Đăm Săn chiến đấu với Mtao Mxây để cứu vợ,bảo vệ danh dự cá nhân và cả cộng đồng. Khi khiêu chiến với Mtao Mxây, chàng vô cùng tự tin, đến tận chân cầu thang nhà nó để khiêu chiến. Với tính cách khôn ngoan, tỉnh táo dùng lời khích dụ, đe dọa, buộc kẻ thù phải rời hang ổ và nói những lời khích tướng tràn đầy sự tự tin. Trong khi giao chiến, Đăm Săn chủ động, bình tĩnh với những hành động dứt khoát, kiên cường. Chàng múa khiên rất khỏe, đẹp: "một lần xốc tới chàng vượt một đồi tranh, một lần xốc tới nữa chàng vượt một đồi lồ ô, chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây". Qua lần múa khiên đầu tiên, chàng càng thể hiện sức mạnh của bản thân với lần múa khiên thứ hai. Chàng càng ghê gớm hơn bởi sức mạnh dồn chứa sự trừng phạt: "chàng múa trên cao gió như bão, chàng múa dưới thấp gió như lốc, chòi lẫm đổ lăn lóc, cây cối chết rụi, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung". Đăm Săn luôn nhận được sự giúp đỡ từ thần linh và con người. Trái với vẻ anh dũng Đăm Săn thì Mtao Mxây thể hiện rất kém cỏi, hèn nhát. Trong suốt quá trình diễn ra trận giao chiến, anh hùng Đăm Săn hiện lên ngày một tài tài giỏi, tinh thần thượng võ. Đăm Săn chính là sự kết tinh của sức mạnh, vẻ đẹp, khát vọng cộng đồng.
Đối với tôi, tớ của Mtao Mxây, Đăm Săn đối xử đầy lòng vị tha, nhân ái. Sau khi giết chết Mtao Mxây, Đăm Săn không hề giết luôn tôi tớ của nó mà chàng thuyết phục, kêu gọi họ đi theo mình. Qua lời kêu gọi tôi tớ, hình ảnh Đăm Săn còn hiện lên lí tưởng thống nhất cả buôn làng, khát vọng hòa bình, sự phồn vinh và giàu mạnh.Trước sự nhiệt tình và lòng cao thượng của Đăm Săn, tôi tớ của Mtao Mxây đã đi theo chàng với lòng cảm kích vô cùng. Trong lễ ăn mừng Đăm Săn cũng thể hiện hình ảnh của mình qua cách tôn kính với thần linh, tổ tiên. Sau chiến thắng oanh liệt, Đăm Săn không hề quên sai tôi tớ đi làm lễ cúng tạ tổ tiên đã giúp sức cho chàng thắng được trong trận chiến này.
Với đoạn trích "Chiến thắng Mtao Mxây", hình ảnh anh hùng Đăm Săn thể hiện đậm nét qua những ngôn từ trong sáng, trang trọng, đầy chất thơ nhàn điệu. Qua đoạn trích đó là vẻ đẹp của một vị anh hùng dân tộc, một tù trưởng vì cả dân tộc đánh thắng những kẻ thù bảo vệ hạnh phúc cho gia đình cũng như bảo vệ sự sống cho cả bộ tộc khỏi những áp bức. Đăm Săn quả là hình mẫu lý tưởng của cộng đồng người Ê - đê.
