nguyên nhân : khi pháp mở rộng phạm vi đánh chiếm bác kì thì yên thế trở thành mục tiêu nhân dân bắc kì đứng dậy đấu tranh
diễn biến : 3 giai đoạn
+gđ 1 (1884-1892): nghĩa quân hoạt động riêng lẻ chưa có sự thống nhất
+gđ 2( 1893-1908) : nghĩa quân vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở
+gđ 3( 1909-1913) : pháp tấn công yên thế thủ lĩnh đề thám bị sát hại phong trào tan rã
kết quả 10/2/1913 thủ lĩnh đề thám bị sát hại phong trào tan rã
