*Dưới tác động của chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp xã hội Việt Nam cuối thế kỷ XIX- XX xuất hiện các giai cấp, tầng lớp: tầng lớp tư sản, tầng lớp tiểu tư sản, giai cấp công nhân.
* Tầng lớp tư sản:
- Là thầu khoán, đại lí, chủ xí nghiệp, chủ xưởng, chủ hãng buôn...
- Họ bị thực dân Pháp chèn ép, kìm hãm thế lực kinh tế yếu ớt.
- Thái độ chính trị: muốn có thay đổi nhỏ để dễ bề làm ăn sinh sống.
* Tầng lớp tiểu tư sản:
- Thành phần: Chủ xưởng thủ công nhỏ, tiểu thương, viên chức, trí thức, sinh viên, nhà giáo, thông ngôn... Cuộc sống của họ rất bấp bênh.
- Thái độ chính trị: có ý thức dân tộc, sẵn sàng tham gia vào các cuộc vận động cứu nước.
* Giai cấp công nhân:
- Phần lớn xuất thân từ nông dân, làm việc trong các đồn điền, hầm mỏ, nhà máy...
- Đồng lương rẻ mạt nên đời sống vô cùng khổ cực.
- Thái độ chính trị: sớm có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ chống lại giới chủ, đòi cải thiện điều kiện làm việc và sinh hoạt...
*Nhận xét:
- Thông qua giáo dục phong kiến (duy trì chế độ giáo dục của thời phong kiến, trong các kì thi Hội, thi Hương, thi Đình có thêm môn tiếng Pháp), và bắt đầu mở một số trường học mới cùng một số cơ sở văn hoá, y tế, thực dân Pháp muốn tạo ra một lớp người chỉ biết phục tùng
- Kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt để dễ bề cai trị
